Galaretowaty skrzep po porodzie: Czy to normalne? Co warto wiedzieć?

Wkrótce po wydaniu dziecka na świat kobiecy organizm rozpoczyna proces oczyszczania i regeneracji. Jednym z naturalnych zjawisk w tym okresie jest wydalanie odchodów połogowych, które mogą zawierać skrzepy, krew i śluz. Galaretowaty skrzep po porodzie, choć może wyglądać niepokojąco, w większości przypadków jest całkowicie normalnym elementem procesu gojenia. W tym artykule wyjaśniamy, skąd biorą się takie skrzepy, jak długo mogą się utrzymywać i kiedy powinny skłonić do konsultacji z lekarzem.

Galaretowaty skrzep w połogu – kiedy jest normą?

Odchody połogowe to naturalna wydzielina z dróg rodnych, która pojawia się po porodzie i może utrzymywać się nawet do 6 tygodni. W tym czasie macica oczyszcza się z różnych błon, śluzu oraz innych pozostałości po ciąży i porodzie. Skrzepy krwi są normalnym elementem tego procesu, szczególnie w pierwszych dniach po urodzeniu dziecka [1].

Typowy galaretowaty skrzep po porodzie może mieć różną wielkość i konsystencję. W pierwszych dniach połogu odchody są obfite i krwiste, mogą zawierać większe skrzepy przypominające wątróbkę. Z upływem czasu ich ilość i wielkość stopniowo się zmniejsza, a kolor zmienia się z krwistego na brązowo-czerwony, następnie żółtawy, aż w końcu stają się białawe i śluzowate.

Fazy odchodów połogowych: od krwistych przez surowicze do białawych

Jak wygląda normalny skrzep po porodzie?

Skrzep jak wątróbka w połogu to określenie, którego często używają kobiety do opisania gęstych, ciemnych skrzepów krwi. Takie skrzepy są zazwyczaj normalne w pierwszych dniach po porodzie i mogą mieć następujące cechy:

• Ciemny, czerwono-brązowy kolor
• Galaretowata, gęsta konsystencja
• Wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów
• Mogą przypominać wyglądem kawałki wątroby lub galaretki
• Pojawiają się głównie w pierwszym tygodniu po porodzie

Skrzep wielkości pięści po porodzie może wystąpić w pierwszych dobach połogu i nie musi oznaczać niczego niepokojącego. Jest to często rezultat nagromadzenia krwi w macicy, która następnie zostaje wydalona w formie dużego skrzepu. Jednak fakt wydalenia tak dużego skrzepu warto zgłosić lekarzowi podczas pobytu na oddziale położniczym [2].

Niepokojące objawy: Kiedy skrzep po porodzie wymaga konsultacji?

Choć większość skrzepów w okresie połogu jest zjawiskiem normalnym, istnieją sytuacje, które powinny skłonić do kontaktu z lekarzem. Oto objawy, które mogą wskazywać na komplikacje:

Gorączka w połogu zawsze wymaga konsultacji lekarskiej

Szczególnie niepokojący jest cuchnący zapach odchodów połogowych, który może świadczyć o infekcji. Odchody połogowe powinny mieć zapach zbliżony do zapachu miesiączki – mdły, ale nie nieprzyjemny. Jeśli wydzielina ma zapach gnilny, może to oznaczać zakażenie bakteriami [3].

Skrzepy po cesarskim cięciu

Skrzepy po cesarce mogą różnić się nieco od tych po porodzie naturalnym. Po cesarskim cięciu odchody połogowe są zazwyczaj mniej obfite, ponieważ podczas operacji macica jest częściowo oczyszczana. Jednak nadal mogą pojawić się skrzepy, szczególnie gdy kobieta zaczyna więcej się ruszać.

Proces gojenia po cesarskim cięciu wymaga szczególnej uwagi

Duże skrzepy krwi w połogu po cesarskim cięciu, które pojawiają się po kilku dniach od operacji, mogą wymagać konsultacji z lekarzem, szczególnie jeśli towarzyszą im inne niepokojące objawy, takie jak gorączka czy silny ból brzucha [4].

Skrzepy krwi 3-5 tygodni po porodzie – czy to jeszcze połóg?

Połóg trwa około 6-8 tygodni po porodzie, więc technicznie rzecz biorąc, skrzepy pojawiające się w 3-5 tygodniu nadal mieszczą się w tym okresie. Jednak na tym etapie odchody połogowe powinny już być znacznie mniej obfite i mieć raczej śluzowaty, białawy charakter.

Fazy połogu i zmiany w charakterze odchodów w kolejnych tygodniach

Wielki skrzep 3 tygodnie po porodzie lub ogromny skrzep dwa tygodnie po porodzie powinien wzbudzić czujność. Na tym etapie odchody połogowe zwykle już nie zawierają dużych skrzepów, a ich pojawienie się może wskazywać na:

• Resztki łożyska pozostałe w macicy
• Nieprawidłowe obkurczanie się macicy
• Infekcję macicy lub dróg rodnych
• Nadmierny wysiłek fizyczny, który spowodował ponowne krwawienie

Jeśli po dwóch tygodniach od porodu pojawi się duży skrzep, warto skonsultować się z lekarzem i poddać się badaniu ultrasonograficznemu. Szczególnie niepokojące jest, jeśli skrzepom towarzyszą inne objawy, takie jak gorączka, silne bóle brzucha lub nieprzyjemny zapach wydzieliny [5].

Badanie USG pomaga wykryć resztki łożyska w macicy po porodzie

Resztki łożyska w macicy – przyczyna późnych skrzepów

Jedną z najczęstszych przyczyn nieprawidłowych skrzepów w późniejszym okresie połogu są resztki łożyska pozostałe w macicy. Po urodzeniu dziecka łożysko powinno zostać wydalone w całości, jednak czasami niewielkie fragmenty mogą pozostać w jamie macicy.

Objawy wskazujące na resztki łożyska w macicy po porodzie to:

• Przedłużające się krwawienie z dróg rodnych
• Nawracające duże skrzepy krwi
• Nieprzyjemny zapach wydzieliny
• Gorączka lub stan podgorączkowy
• Bóle podbrzusza

Ocena kompletności łożyska przez położną jest ważnym elementem profilaktyki powikłań

W przypadku podejrzenia pozostawienia fragmentów łożyska w macicy, lekarz może zalecić wykonanie badania USG. Jeśli badanie potwierdzi obecność resztek łożyska, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu łyżeczkowania macicy, który polega na mechanicznym oczyszczeniu jej wnętrza [6].

Prawidłowe odchody połogowe – jak powinny wyglądać?

Aby lepiej rozpoznać nieprawidłowości, warto wiedzieć, jak powinny wyglądać prawidłowe odchody połogowe na różnych etapach połogu:

Trzy fazy odchodów połogowych: rubra, serosa i alba

Prawidłowe odchody połogowe nie powinny mieć nieprzyjemnego zapachu. Ich zapach jest podobny do zapachu miesiączki. Z czasem ilość wydzieliny stopniowo się zmniejsza, aż do całkowitego zaniku około 6 tygodni po porodzie. U kobiet karmiących piersią proces ten może przebiegać szybciej ze względu na zwiększone wydzielanie oksytocyny, która wspomaga obkurczanie się macicy [7].

Jak dbać o higienę w okresie połogu?

Prawidłowa higiena w okresie połogu jest niezwykle ważna dla zapobiegania infekcjom i komplikacjom. Oto kilka podstawowych zasad:

Zobacz:  Sport w ciąży - jaki wolno uprawiać, a który nie?

Prawidłowa higiena intymna w połogu zmniejsza ryzyko infekcji

• Często zmieniaj podpaski (co 2-3 godziny, nawet jeśli nie są całkowicie przemoczone)
• Używaj wyłącznie podpasek, nie tamponów ani kubeczków menstruacyjnych
• Myj ręce przed i po każdej zmianie podpaski
• Podmywaj się po każdym skorzystaniu z toalety, od przodu do tyłu
• Używaj ciepłej wody i delikatnych środków do higieny intymnej o neutralnym pH
• Noś bawełnianą, przewiewną bieliznę
• Unikaj kąpieli w wannie do czasu całkowitego ustania krwawienia (preferuj prysznic)

Przestrzeganie tych zasad pomoże zmniejszyć ryzyko infekcji dróg rodnych i innych powikłań w okresie połogu [8].

Proces gojenia macicy po porodzie

Po porodzie macica przechodzi proces inwolucji, czyli powrotu do stanu sprzed ciąży. Bezpośrednio po urodzeniu dziecka macica waży około 1000 g i jej dno sięga pępka. W ciągu kolejnych tygodni stopniowo się obkurcza:

Proces inwolucji macicy w kolejnych tygodniach po porodzie

• Po 1 tygodniu – dno macicy znajduje się w połowie odległości między pępkiem a spojeniem łonowym
• Po 2 tygodniach – dno macicy znajduje się na wysokości spojenia łonowego
• Po 6 tygodniach – macica wraca do normalnej wielkości (około 60-80 g)

Procesowi inwolucji macicy towarzyszy wydalanie odchodów połogowych. Skurcze macicy, które mogą być odczuwalne szczególnie podczas karmienia piersią, pomagają w jej obkurczaniu się i zapobiegają nadmiernemu krwawieniu [9].

Podsumowanie: Kiedy galaretowaty skrzep po porodzie jest normalny?

Galaretowaty skrzep po porodzie jest zazwyczaj normalnym elementem procesu gojenia i oczyszczania macicy. W pierwszych dniach po porodzie mogą pojawić się większe skrzepy, nawet wielkości pięści, które nie muszą być powodem do niepokoju. Z czasem odchody połogowe zmieniają swój charakter, stają się mniej obfite i zawierają mniej skrzepów.

Regularne wizyty kontrolne po porodzie pomagają monitorować proces gojenia

Należy jednak zachować czujność i skonsultować się z lekarzem, jeśli:

• Skrzepy są bardzo duże i pojawiają się po 2 tygodniach od porodu
• Krwawienie jest bardzo obfite (przemaczasz więcej niż jedną podpaskę w ciągu godziny)
• Odchody mają nieprzyjemny, gnilny zapach
• Pojawia się gorączka, silny ból brzucha lub inne niepokojące objawy

Pamiętaj, że każdy organizm regeneruje się w swoim tempie, a proces gojenia po porodzie może przebiegać różnie u różnych kobiet. Regularne wizyty kontrolne u ginekologa pomogą monitorować ten proces i wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości [10].

Źródła:

1. https://www.ptgin.pl/index.php/lekarze/rekomendacje/9-rekomendacje/192-opieka-poloznicza-nad-pacjentka-i-noworodkiem-w-trakcie-przeprowadzania-porodu-w-warunkach-polozniczych-w-polsce
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4408699/
3. https://www.who.int/reproductivehealth/publications/maternal_perinatal_health/MSM_92_3/en/
4. https://www.acog.org/womens-health/faqs/postpartum-hemorrhage
5. https://www.nhs.uk/conditions/pregnancy-and-baby/you-after-birth/
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499988/
7. https://www.rcog.org.uk/en/patients/patient-leaflets/heavy-bleeding-after-birth-postpartum-haemorrhage/
8. https://www.cdc.gov/reproductivehealth/maternalinfanthealth/pregnancy-complications-postpartum.html
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482274/
10. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/labor-and-delivery/in-depth/postpartum-care/art-20047233