13 tydzień ciąży – objawy, przebieg i zmiany

Rozpoczęłaś trzynasty tydzień ciąży (11 tydzień od chwili poczęcia) i na przekór krążącym przesądom akurat ta trzynastka nie będzie dla Ciebie pechowa. Wręcz przeciwnie! Ryzyko poronienia znacząco spada, a Ty czujesz się coraz lepiej. W połowie tego tygodnia wejdziesz w drugi trymestr ciąży, a według większości kobiet jest on najpiękniejszym i najprzyjemniejszym etapem oczekiwania na dziecko.

---

Nie męczą Cię już mdłości ani inne dolegliwości pierwszego trymestru, a masz jeszcze mnóstwo czasu do tych związanych z trzecim trymestrem (ociężałość, dyskomfort, niewygoda, bóle itp). To najlepsza pora, by w końcu nacieszyć się swoim odmiennym stanem – nie bądź egoistką i powiedz wreszcie wszystkim dookoła, że jesteś w ciąży. Niech też mają powód do radości!

Badania lekarskie w 13 tygodniu ciąży

Jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś, a znajdujesz się w grupie ryzyka, koniecznie wybierz się na badanie prenatalne.

Przemyśl to zwłaszcza gdy:

• masz ponad 35 lat;
• urodziłaś już dziecko z wadą genetyczną;
• w rodzinie wystąpiły jakieś poważne wady, choroby lub dysfunkcje;
• masz nieprawidłowy wynik badania USG (tzw. „genetycznego”).

Pamiętaj, że niektóre choroby można wykryć wcześniej i rozpocząć leczenie jeszcze w łonie matki. Co prawda nie każdą wadę da się wyleczyć, ale wiedząc o chorobie dziecka, masz czas, by się na to odpowiednio przygotować.

Zmiany w 13 tygodniu ciąży

Twoje samopoczucie

Dolegliwości pierwszego trymestru mijają – może to nastąpić gwałtownie lub stopniowo. Znikną mdłości, wymioty, parcie na pęcherz, zmęczenie, a w zamian pojawi się dobry humor, pozytywne myślenie i olbrzymie pokłady energii. Czujesz się lepiej zarówno psychicznie, jak i fizycznie. Masz wrażenie, że mogłabyś przenosić góry, ale spokojnie – nie wolno Ci się zbytnio forsować.

Nadal mogą Ci towarzyszyć zmienne nastroje, ale pocieszający jest fakt, że będą one tracić na sile i pojawiać się znacznie rzadziej. Częściej natomiast będzie „wychodzić słońce”. Zmieni się Twoje nastawienie do życia, ludzi i otaczającego Cię świata – będziesz bardziej życzliwa i otwarta. Zmianę na lepsze na pewno zauważą Twoi najbliżsi.

Seks w drugim trymestrze ciąży

W drugim trymestrze ciąży apetyt na miłosne igraszki rośnie. Wiele kobiet w tym okresie odczuwa podwyższone libido, wykorzystaj więc ten czas jak najlepiej!

Przyzwyczaiłaś się już do odmiennych reakcji, a Twój organizm oswoił się z nowym lokatorem. Wzrósł poziom hormonów – głównie progesteronu i estrogenu – przez co czujesz się, jakbyś cały czas miała owulację. Twoje ciało nabrało pięknych kształtów, a Tobie dopisuje dobre samopoczucie. Czujesz się atrakcyjna i pożądana i tak też odbiera to Twój partner.

Zastanawiasz się, czy seks w Twoim stanie jest bezpieczny dla dziecka? Oczywiście, że tak!

Jest ono świetnie chronione płynem owodniowym w macicy, Twoim brzuchem i szyjką macicy. Jeśli jednak wcześniej zdarzały Ci się poronienia, krwawienia itp., powinnaś zaprzestać tej formy przyjemności. 

Drętwienie nóg w 13 tygodniu ciąży?

Jest ono spowodowane naciskiem macicy na żyły pompujące krew. Drętwienie pojawia się najczęściej wtedy, gdy długo siedzisz i nie zmieniasz pozycji. Jak temu zapobiec?

• podczas odpoczynku trzymaj nogi ponad linią serca – oprzyj je o ścianę lub ułóż na poduszkach;
• wykonaj proste ćwiczenie: unoś na przemian nogi na wysokość 30 cm i zataczaj stopami kółka w powietrzu – nie napinaj przy tym palców! Ćwiczenie powtórz pięciokrotnie (każdą nogą), próbując za każdym razem unieść ją wyżej.

Przeczytaj także: Jak dbać o zdrowe nogi przed dolegliwościami „ciężkich nóg” w czasie ciąży?

Macica

Twoja macica przypomina teraz małą i ciągle powiększającą się piłeczkę. Wystaje już ponad spojenie łonowe, robiąc miejsce dla rosnącego dziecka. Dno macicy jest wyczuwalne ok. 10 cm poniżej pępka.

Jak zmienia się Twój wygląd i brzucha w 13 tygodniu ciąży?

• stajesz się bardziej kobieca;
• Twoja talia osy powoli zanika – uwypukla się brzuszek, a okolica lędźwiowa zaczyna obrastać w tłuszczyk (Twój organizm intuicyjnie zaczyna się przygotowywać do dźwigania dodatkowego obciążenia);
• powiększają się piersi;
• poprawia się stan skóry i włosów.

Zainwestuj w nowe ubrania ciążowe, bo te, które nosiłaś do tej pory, mogą być już za ciasne. Warto także zaopatrzyć się w specjalny krem przeciw rozstępom. Jeśli zaczniesz używać go już na tym etapie ciąży, istnieje duża szansa, że rozstępy się nie pojawią, a po porodzie skóra szybko odzyska jędrność i dawny wygląd.

Nawet jeśli do tej pory nic nie przytyłaś, to teraz na pewno się to zmieni. Minęły mdłości, wymioty i niestrawność, więc nabierzesz teraz większej ochoty na jedzenie. Zadbaj o to, by Twój przyrost wagi był w miarę stopniowy. Na tym etapie ciąży powinnaś przybierać ok. 0,5 kg tygodniowo.

Zobacz: Ile przytyje w ciąż? – jaka jest prawidłowa waga?

Żylaki odbytu

Przyczyną żylaków odbytu są zmiany hormonalne i utrzymujące się uciążliwe zaparcia. Jeśli chcesz zapobiec żylakom, musisz zapobiegać także zaparciom! Żylaki odbytu (tzw. hemoroidy) mogą pojawić się już na początku drugiego trymestru. Jeśli pojawią się u Ciebie, zgłoś to lekarzowi – zapisze globulki lub maści, które złagodzą przykre dolegliwości.

Porady i przebieg w 13 tc:

• Jeśli boli Cię głowa, nie bierz leków na własną rękę. Lepiej skonsultuj to z lekarzem, który podpowie Ci, jakie leki możesz przyjmować bez obaw o zdrowie swoje lub dziecka. Pamiętaj, że nawet tradycyjne tabletki przeciwbólowe mogą być niebezpieczne dla rozwijającego się dziecka. Do leków takich zalicza się tabletki zawierające kwas acetylosalicylowy (aspiryna, polopiryna). Są one nie wskazane dla kobiet w ciąży.
• Zwiększ ilość przyjmowanego białka – Twój organizm ma teraz znacznie większe zapotrzebowanie na ten budulec niż do tej pory. Codziennie powinnaś dostarczyć swojemu organizmowi o ok. 60-80 g białka więcej. Dobrym źródłem białka są m.in. mięso (chude), jaja, orzechy, nabiał (np. twaróg, mleko ), produkty zbożowe i rośliny strączkowe.
• Dwa razy w tygodniu jedz ryby – wyboru dokonuj świadomie, bowiem niektóre ryby skażone są związkami rtęci. Wybieraj tylko te o niskiej zawartości związków rtęci, takie jak: śledź, pstrąg, dorsz, makrela, łosoś. Staraj się unikać ryb pochodzących z Bałtyku, bowiem ostatnio odnotowuje się spore skażenie chemiczne tych ryb.
• Odstaw wszelkie używki, jeśli jeszcze tego nie zrobiłaś i to jak najszybciej – jeśli nie dla samej siebie, to zrób to przez wzgląd na dziecko.
• Unikaj produktów, które silnie uczulają – jeśli należysz do grona alergików, istnieje spore prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko odziedziczy alergię.
• Pij dużo wody niegazowanej – co najmniej 2 l dziennie.
• Utrzymuj aktywność fizyczną – wskazane są codzienne spacery, joga i pływanie. Dzięki nim będziesz w dobrej formie i łatwiej zniesiesz trudy porodu.
• Zadbaj o to, by Twoje posiłki były lekkostrawne, zbilansowane i urozmaicone – pomoże Ci to w pełni kontrolować przyrost masy ciała, a do tego dostarczysz organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Codziennie jedz warzywa i owoce – tych pierwszych ok. 500 g dziennie, tych drugich ok. 300-400 g. Pamiętaj, że powinnaś jeść dla dwojga, a nie za dwoje!

Płód w 13 tygodniu ciąży

Powoli zaczynają się zmieniać proporcje Twojego dziecka. Jego główka nadal jest stosunkowo duża, ale można już wyodrębnić szyję. Płód coraz bardziej przypomina małe dziecko i na tym etapie jest jego maleńką miniaturką.

Jego nosek i broda są już ładnie zarysowane. Dłonie i stópki są całkowicie wykształcone, a ciałko pokryte jest delikatnym meszkiem. Maleńka wątroba produkuje żółć, a nerki mocz – maluszek siusia do płynu owodniowego. Mocz wydalany jest za pomocą pępowiny do łożyska, z łożyska do Twojego krwiobiegu, a stamtąd do Twoich nerek.

Wszystkie narządy Twojego dziecka są już ukształtowane. Teraz będą się one dalej rozwijać i udoskonalać. Od tej chwili każdy maluszek rośnie w swoim indywidualnym tempie, jeden szybciej, drugi wolniej, ale każdy przechodzi te same stadia rozwoju.

Aż ciężko uwierzyć, że w 13. tygodniu ciąży proces kształtowania wszystkich najważniejszych struktur dziecka jest już zakończony i że kolejno podejmują one swą pracę. Niemniej jednak dziecko nie przeżyłoby jeszcze poza Twoim organizmem – musi więc jeszcze trochę tam posiedzieć.

Co dzieje się w 13 tygodniu ciąży?

• następuje proces kostnienia, czyli twardnienia stawów i kości;
• jelita przesuwają się z powrotem do jamy brzusznej;
• oczy płodu zbliżają się do siebie;
• uszy stopniowo przesuwają się na miejsce docelowe;
• płód zaczyna słyszeć – jednak proces ten oparty jest póki co na drganiu fal dźwiękowych przewodzonych przez płyn owodniowy (ośrodek słuchu w mózgu nie jest jeszcze rozwinięty);
• pojawiają się zalążki zębów stałych;
• rozrasta się tułów dziecka;
• trzustka rozpoczyna produkcję insuliny niezbędnej do trawienia glukozy;
• powstają struny głosowe;
• rozwijają się zewnętrzne narządy płciowe.

Co potrafi 13 tygodniowy płód?

Oj, potrafi już całkiem sporo. Płód jest w ciągłym ruchu, cały czas coś kombinuje. I bardzo dobrze! W ten sposób trenuje całe ciało, układ nerwowy i zmysł równowagi.

Twój płód potrafi już:

• przeciągać się;
• fikać koziołki;
• podskakiwać;
• robić przysiady;
• ssać paluszki;
• zaciskać i otwierać piąstki;
• machać rączkami i nóżkami;
• bawić się pępowiną;
• połykać wody płodowe (potrafi już rozróżnić ich smak!);
• robić różne minki – maluszek robi dzióbek, marszczy czoło i brwi, nadyma policzki, ziewa, uśmiecha się. To świetny trening przygotowujący jego mięśnie twarzy do ssania;
• czasem przytrafia mu się czkawka.

13 tydzień ciąży wielkość płodu

• waży 13-20 g – tyle co spora rzodkiewka;
• ma długość 6,5-8 cm – tyle co brzoskwinia.

Ciekawostka

Ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa wynosi:

• u 20-letniej matki 1 na 1667 ciąż;
• u 24-letniej matki 1 na 1250 ciąż;
• u 28-letniej matki 1 na 1111 ciąż;
• u 30-letniej matki 1 na 952 ciąże;
• u 35-letniej matki 1 na 387 ciąż.

Zobacz: Badania przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży

Wraz z upływem lat ryzyko urodzenia dziecka z zespołem Downa zwiększa się coraz bardziej, dochodząc do 1 na 11 ciąż u matki w wieku 49 lat. (informacje z Harwardzkiej Encyklopedii Zdrowia).