Usg kobiety w ciąży – badanie ultrasonograficzne
Wprowadzenie ultrasonografu sprawiło, że położnictwo jest bardziej precyzyjną dziedziną wiedzy, a ciąża wydarzeniem dużo mniej stresującym dla wielu przyszłych rodziców. Poprzez wykorzystanie fal dźwiękowych o tak wysokiej częstotliwości, że nie są słyszalne dla ludzkiego ucha, za pomocą ultrasonografu możliwa jest wizualizacja i „badanie” płodu bez użycia promieni rentgenowskich. Chociaż ultrasonografia okazuje się dość dokładna w przypadku większości zastosowań, diagnozowanie wad wrodzonych może niekiedy dostarczyć fałszywie negatywnych wyników (odnosi się wrażenie, że wszystko jest w porządku, a w rzeczywistości nie jest) oraz fałszywie pozytywnych (wygląda na to, że jest jakiś problem, gdy tymczasem go nie ma).
USG I stopnia jest zwykle wykonywane w celu określenia wieku ciąży i wykonuje się je przed 12 tygodniem ciąży. Natomiast dokładniejsze USG – II stopnia – w celu bardziej specjalistycznej oceny płodu przeprowadzane jest zwykle między 18 a 22 tygodniem ciąży.
Po co badanie usg w ciąży ?
Poza określaniem wieku ciąży i sprawdzaniem, czy nie występują jakieś nieprawidłowości, ultradźwięki mogą być wykorzystywane do:
- Określenia przyczyny krwawienia we wczesnej lub bardziej zaawansowanej ciąży
- jeżeli bóle macicy i rozciągające się wiązadła powodują plamienie.
- Zlokalizowania wkładki śródmacicznej, która była założona przed poczęciem.
- Zlokalizowania płodu przed biopsją kosmówki lub amniopunkcją.
- Określenia stanu płodu, jeśli przeprowadzone w 14 tygodniu badanie za pomocą urządzenia Dopplera nie wykazało bicia serca lub jeśli w 22 tygodniu ruchy płodu nie są wyczuwalne.
- Określenia, czy matka nosi więcej niż jedno dziecko.
- Zmierzenia ilości płynu owodniowego.
- Jeśli rozrost macicy jest nieprawidłowy, sprawdzenia, czy nie ma mięśniaków.
- Zmierzenia płodu, gdy brany jest pod uwagę wcześniejszy poród lub gdy poród się opóźnia.
- Wykrycia zmian szyjki macicy, które mogą wskazywać na przedwczesny poród.
- Określenie ułożenia, wielkości, dojrzałości lub ewentualnych nieprawidłowości łożyska.
- Oceny stanu płodu na podstawie obserwacji jego aktywności, ruchów oddechowych oraz objętości płynu owodniowego
- Potwierdzenia położenia miednicowego lub innych nietypowych położeń płodu i pępowiny przed mającym nastąpić porodem.
Kiedy i jak jest wykonywane? W każdym okresie ciąży, w zależności od wskazań. Badanie można wykonać przez brzuch lub przez pochwę, czasami, gdy zajdzie taka potrzeba, lekarz może przeprowadzić ultrasonografie na oba sposoby. Zabiegi są krótkie (od 5 do 30 minut) i bezbolesne, z wyjątkiem przeprowadzanego w pierwszym trymestrze badania przezbrzusznego, do którego wykonania konieczny jest pełen pęcherz, co powoduje pewien dyskomfort u badanej. Podczas badania przyszła matka leży na plecach.
W badaniu przezbrzusznym nagi brzuch kobiety zostaje pokryty warstwą olejku lub żelu, która ma poprawić przewodzenie dźwięku, następnie wolno przesuwany jest po powierzchni brzucha przetwornik. W przypadku badania transwaginalnego przetwornik wprowadzany jest do pochwy. W obydwu sposobach badania urządzenie rejestruje echo fal dźwiękowych w momencie, gdy odbijają się od części ciała dziecka. Z pomocą technika lub lekarza możesz rozróżnić bijące serce, kręgosłup, głowę, ramiona i nogi.
Może nawet uda ci się ujrzeć swe dziecko w chwili, gdy ssie palec. W większości przypadków możesz otrzymać „zdjęcie” swojego dziecka, nagranie na kasecie wideo lub trójwymiarowy obraz komputerowy do pokazania przyjaciołom i rodzinie. Obecnie obrazy są coraz wyraźniejsze, toteż nawet osoby nie będące ekspertami (jak na przykład rodzice) są w stanie np. odróżnić głowę od pośladków. Często również daje się rozróżnić narządy płciowe i można domyślić się płci dziecka, chociaż bez stuprocentowej pewności (jeżeli nie chcesz poznać płci swojego dziecka, powiedz o tym wcześniej lekarzowi).
Czy badanie USD w ciąży jest bezpieczne ?
W ciągu wielu lat stosowania klinicznego i w celach badawczych nie stwierdzono żadnych znanych zagrożeń, wręcz przeciwnie – całe mnóstwo korzyści płynących z używania USG. Wielu lekarzy rutynowo zleca przeprowadzenie USG przynajmniej raz w czasie trwania ciąży. Jednakże większość ekspertów coraz powszechniej zaleca, by wykorzystywać ultradźwięki w czasie ciąży tylko w przypadkach, dla których istnieją uzasadnione wskazania.
Ostatnio przeprowadzone badania wykazują, że w rzeczywistości płód może słyszeć wysoki dźwięk wytwarzany przez ultrasonograf. Prawdopodobnie fale dźwiękowe z tego urządzenia „uderzają” jego ucho z częstotliwością porównywalną do najwyższych dźwięków fortepianu. Słyszenie ich nie wyrządza dziecku żadnej krzywdy, lecz może stymulować jego zmysły na tyle, że podczas badania będzie się poruszać. A ponieważ dźwięk jest miejscowy, wystarczy, że płód poruszy głową, by go uniknąć.
Wyjaśnienie skrótów z opisu badania USG wykonanego pomiędzy 11. a 14. tc:
- FHR – ocena czynności serca płodu;
- CRL – długość ciemieniowo-siedzeniowa (mierzona od czubka głowy do okolicy ogonowej);
- BPD – wymiar dwuciemieniowy główki płodu (szerokość główki od ciemienia do ciemienia);
- NT – ocena przezierności karkowej;
- NB – ocena kości nosowej;
- EDD – przybliżony termin porodu.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.