Biała szata w trakcie chrztu świętego – jaką ma symbolikę i znaczenie?
Białą szata w trakcie chrztu – jakie ma znaczenie?
Już w czwartym wieku naszej ery biała szata była nieodzownym elementem liturgii chrzcielnej. W pierwszych wiekach do chrztu przystępowali bowiem wyłącznie dorośli, którzy podczas ceremonii zakładali białą szatę na znak nowego życia w wierze. Gdy zaczęto chrzcić niemowlęta zwyczaj ten został zachowany.
Obrzędowi założenia białej szatki towarzyszą słowa modlitwy, które wyjaśniają jego znaczenie: „Tomaszu, stałeś się nowym stworzeniem i przyoblekłeś się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego, nieskalaną aż po życie wieczne”.
Na początku chrześcijaństwa chrzest święty wyglądał zdecydowanie inaczej. Osoby nowo ochrzczone ubierano w długie białe szaty, w których chodzili przez cały tydzień. Biała szata chrzcielna była faktycznym ubraniem ochrzczonych, którzy przychodzili w tych szatach codziennie, aby słuchać katechez głoszonych zwykle przez biskupa i dowiadywali się o znaczeniu chrztu świętego, bierzmowania i Eucharystii. Możemy się domyślać, że w czasach starożytnego chrześcijaństwa do sakramentu chrztu świętego przystępowali już dorośli ludzie. Z biegiem zaś lat zaczęto chrzcić małe dzieci.
Dziecko otrzymują ją jako symbol nieskazitelnej czystości duszy, po obmyciu z grzechu pierworodnego. Szatę nakłada matka chrzestna, zobowiązując się tym samym pomagać i czuwać, by ochrzczony mały człowiek przez całe życie zachowywał czystość duszy.
Biała szata do chrztu – po co się ją ubiera?
Zakładając zatem białą szatę na dziecko lub osobę dorosłą podczas liturgii chrzcielnej pamiętajmy, że uczestniczymy w mistycznym momencie, oto bowiem żegnamy się z człowiekiem naznaczonym grzechem a witamy chrześcijanina, który pozbawiony został grzechu pierworodnego i może kroczyć śladem Chrystusa.
Biała szatka, choć dla jednych może być jedynie białym kawałkiem tkaniny, niesie ze sobą podwójną symbolikę. Najpierw trzeba zwrócić uwagę na sam fakt założenia szaty. W symbolice biblijnej szata oznacza błogosławieństwo. Obok pożywienia i dachu nad głową ubranie jest nieodzownym warunkiem ludzkiego życia. W stworzonym i uporządkowanym przez Boga świecie, szata jawi się jako znak osoby ludzkiej w jej tożsamości i odrębności.
Zobaczmy co się stało, gdy człowiek okazał nieposłuszeństwo wobec Boga przebywając jeszcze w raju – człowiek odkrył, że jest nagi i bezbronny. Nagość symbolizuje stan człowieka grzesznego, który potrzebuje odkupienia i zbawienia.
Kiedy zakłada się białą szatę dziecku podczas chrztu?
Szatka do chrztu ubierana jest dziecku po trzykrotnym polaniu główki wodą i wypowiedzeniu formuły chrzcielnej. Celebrans wypowiada wówczas następujące słowa: „Drogi N.N., stałeś się nowym stworzeniem i przyoblokłeś się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego, nieskalaną aż po życie wieczne.”
Obleczenie białej szaty do chrztu jest więc symbolem przymierza zawartego z Jezusem Chrystusem. Jezus sam użył w jednej z przypowieści określenia „szata godowa”. W tym sensie można powiedzieć, że Jezus staje się oblubieńcem chrzczonego dziecka, które przez sakrament chrztu świętego wchodzi w przymierze z Jezusem i z Bogiem.
Nagość stała się znakiem przekleństwa. Upadły człowiek potrzebował „nowej szaty”, aby wrócić do życia w jedności i harmonii z Bogiem. Dzięki Chrystusowi ludzkość pozbyła się swojej „nagości” jako symbolu przekleństwa. Założenie szaty chrzcielnej jest symbolem „przyobleczenia się” w Jezusa Chrystusa czyli całkowitego zjednoczenia się z Nim.
Kolor szaty podczas chrztu – dlaczego biały?
Kolor szatki do chrztu można interpretować na wiele sposobów. W znaczeniu pierwotnym biel symbolizowała świętowanie i radość. Nowsze interpretację widzą w niej znak czystości i niewinności.
Biel można też rozumieć w odniesieniu do życia wiecznego. W pierwszych wiekach chrześcijaństwa zmarli byli zawijani w białe całuny, które nawiązywać miały do chrztu i symbolizować w ten sposób, że Bóg jest początkiem i końcem, a każdy ochrzczony żyje po śmierci w Bogu.
Szata chrzcielna musi być koloru białego. Jej kolor wskazuje na to, jakie powinno być to nowe życie człowieka ochrzczonego. W tradycji chrześcijańskiej biel jest kolorem światła i życia. Oznacza także świąteczną radość, podziw, triumf oraz czystość i niewinność. W bieli przedstawiane są osoby, które towarzyszą chwale Bożej, istoty niebiańskie i wszyscy święci, którzy zostali oczyszczeni i odkupieni przez Jezusa Chrystusa.
Biel jest kolorem świętości czyli życia w chwale Bożej. Na podobieństwo przemienionego Chrystusa wszyscy święci jawią się jako istoty przemienione, oczyszczone i przyobleczone w biel. Ta biel jest darem pochodzącym od samego Boga, który oczyszcza człowieka z grzechów i wybiela „szatę” jego codziennego życia.
Przygotowując się do chrztu świętego, w roli rodzica, mającego ochrzcić swą pociechę, zwróćmy uwagę, by biała szata była nowa, nieużywana, szata ta bowiem powinna być przeznaczana jedynie dla tej konkretnej osoby przystępującej do sakramentu. Nie może to być zwykła chusteczka.
Dlaczego szatka do chrztu bywa tak długa?
Spotykane czasem szatki do chrztu o długości przekraczającej znacznie wzrost niemowlęcia mają symbolizować wielkość Boga. Pokazują, że Bóg i wiara w Niego są tak wielkie, że ochrzczony musi dopiero dorosnąć do swojej nowej roli chrześcijanina. Westymenta duchownych noszone podczas nabożeństw pod ornatem wystają spod niego dla podkreślenia tej samej prawdy.
Szatka do chrztu w kościołach ewangelickich
We wspólnotach ewangelickich szatka do chrztu ma dziś już niewielkie znaczenie, gdyż wyznania protestanckie rezygnują w dużej mierze z używania symboli. Pomimo to w wielu rodzinach szatka do chrztu jest zakładana ze względu na tradycję.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.