Sen noworodka – ile i jak śpi noworodek ?

Długo oczekiwane maleństwo wreszcie pojawia się na na świecie. Wszystko zaczyna kręcić się wokół małego przybysza – usprawniasz czynności związane z zaspokajaniem jego potrzeb, m.in. przewijanie, karmienie, usypianie. Jeszcze do niedawna byłaś podporządkowana sama sobie, a tu nagle Twoje potrzeby przestają mieć znaczenie. Liczy się tylko on – maleńki i bezbronny cud natury!

---

Zagadnieniem, budzącym wiele wątpliwości wśród świeżo upieczonych rodziców, jest ilość i jakość snu ich dziecka. Pojawia się wiele pytań: czy noworodek nie śpi zbyt długo lub zbyt krótko? Czy należy budzić go, gdy zbliża się pora karmienia? Jak układać go do snu? Ile i jak długo powinien spać w ciągu dnia? Czy reagować na każde kwilenie?

Zobacz: Ile będzie spało dziecko w różnych miesiącach życia

Pytania mnożą się w zastraszającym tempie i przybywa ich z każdym dniem. Nie pozwól, by zakłóciły one Twój spokój i radość związaną z macierzyństwem.

Jak wygląda dobowy rytm noworodka?

Należy zacząć od tego, że rytm ten nie jest jeszcze w pełni ukształtowany. Noworodek nie rozróżnia dnia i nocy. Nie wie, że w nocy powinien spać, a w dzień czuwać. Nic dziwnego! Dopiero co pojawił się na świecie i nie ma pojęcia, że obowiązuje tu taki podział. Maleństwo musi się dopiero tego nauczyć, a póki co, śpi ile chce i kiedy chce.

Mózg noworodka pracuje prawie jednakowo podczas fazy odpoczynku i aktywności – odbiera wrażenia zmysłowe docierające z zewnątrz, ale nie jest jeszcze w stanie ich uporządkować. Dopiero około 3 miesiąca życia noworodek uczy się, że noc jest od spania, a dzień od czuwania, więc dopiero na tym etapie możemy opisywać te fazy jako fazę snu i fazę czuwania.

Kiedy i jak powinien spać noworodek ?

Noworodek sam reguluje swoje zapotrzebowanie na sen, nie bacząc na to, czy jest noc czy dzień. W sumie śpi bardzo dużo, ale jego sen może być rozbity na kilka do nawet kilkunastu krótkich drzemek, przez co może nam się wydawać, że śpi za krótko. Płytki sen noworodka wynika z niedojrzałości układu nerwowego, a częste wybudzanie jest sygnałem przystosowywania się do życia poza brzuchem mamy.

Zobacz: Dlaczego noworodek śpi z otwartą buzią? – co robić

Pamiętajmy, że w czasie snu dziecko rośnie, a jego mózg dojrzewa – a od tempa dojrzewania mózgu zależy rozwój rytmu snu. Im więcej dziecko będzie spało w pierwszych miesiącach życia, tym dojrzalszy będzie jego mózg. To natomiast przyczyni się do szybszego unormowania rytmu snu i czuwania.

Jakie fazy snu wyróżniamy u noworodka?

U niemowląt, podobnie jak u dorosłych, wyróżniamy dwie fazy snu: fazę snu spokojnego i niespokojnego z tą różnicą, że sen noworodka składa się w głównej mierze z fazy snu REM (niespokojnego).

• faza snu spokojnego – noworodek podczas tej fazy praktycznie w ogóle się nie porusza, jego oddech jest wolny i spokojny, zdarzają się krótkie okresy bezdechu (max. 10 – 15 s). Nie obserwujemy ruchów gałek ocznych ani innych grymasów mimicznych, takich jak marszczenie brwi, uśmiech itp. Sen ten pozwala dziecku zregenerować siły i odpocząć.
• faza snu niespokojnego (REM) – noworodek podczas tej fazy porusza się, pojawiają się marzenia senne, oddech jest nieregularny (raz oddycha głęboko, a raz płytko). Na twarzy możemy zaobserwować gwałtowne ruchy gałek ocznych, uśmiech, niepokój, marszczenie brwi, mruganie powiekami i inne grymasy mimiczne. Faza ta charakteryzuje się wysoką aktywnością mózgu – powstają nowe połączenia nerwowe. W trakcie tego snu, zwłaszcza w jego środkowej fazie, bardzo łatwo obudzić niemowlaka – jest on wtedy najbardziej wrażliwy na bodźce docierające z zewnątrz.

Ile powinien spać noworodek?

Zapotrzebowanie na sen jest bardzo zróżnicowane i wynosi od 16 do nawet 22 godzin na dobę. Różnice te uzależnione są od wielu czynników, m.in. od uwarunkowań genetycznych, temperamentu, dojrzałości układu nerwowego, przemiany materii, gospodarki hormonalna, pory roku itd.

Jedne noworodki potrzebują więcej snu, drugie mniej. Jedne przesypiają nieprzerwanie 3 – 4 godziny, inne budzą się co 25 – 30 minut. Aby stwierdzić, czy taka ilość snu jest wystarczająca, musisz przyjrzeć się zachowaniom noworodka:

• W jakim humorze się budzi – zadowolony i wesoły czy rozdrażniony i niespokojny?
• Czy w dzień jest aktywny i czujny czy apatyczny i senny?
• Czy zasypianie przebiega bez problemów czy jest istną męką?

Jeśli niemowlak jest zadowolony, aktywny, a jego proces zasypiania przebiega bez większych problemów, to oznacza, że ilość snu jest wystarczająca i nie trzeba jej wydłużać na siłę. Nie ingeruj w ilość i jakość snu dziecka, jeśli nie ma ku temu wyraźnych przesłanek. Nie porównuj go z innymi dziećmi, bo każde dziecko jest na swój sposób wyjątkowe i niepowtarzalne.

Noworodki zasypiają co najmniej 6 razy na dobę. Te, które mają większe żołądki i potrafią zjeść więcej, mogą sobie pozwolić na dłuższe przerwy między karmieniami. Natomiast noworodki z niską wagą urodzeniową lub wcześniaki mają mniejszą pojemność żołądka i muszą się częściej budzić, by zaspokoić potrzebę głodu. Bez względu na to, do której grupy zalicza się Twoje dziecko, pozwól mu jeść i spać zgodnie z jego rytmem – ile chce i jak chce!

Pamiętaj!

Noworodki nie są w stanie przespać całej nocy bez pobudki na karmienie. Mają zbyt małe żołądki i wymagają karmienia co najmniej co 4 godziny, więc nie oczekuj od swojego dziecka rzeczy niemożliwych.

Jak i czy budzić noworodka na karmienie?

Jeżeli noworodek nie jest wcześniakiem, nie jest chory, nie ma nasilonej żółtaczki, a więc nie ma wyraźnych przesłanek do specjalnego traktowania czy indywidualnych zaleceń lekarskich, to nie budzimy go na karmienie. Zdrowe noworodki same regulują okresy snu i aktywności – same również dają znać, jeśli któraś z ich potrzeb wymaga zaspokojenia. Nie martw się, że od ostatniego karmienia minęły już 4 godziny, a Twoje maleństwo nadal śpi. Jak zgłodnieje, na pewno się obudzi.

Ogólnie przyjęta norma jest taka, że noworodki budzą się na karmienie co 2 – 3 godziny. Jednak nie musisz sztywno trzymać się tej zasady. Pamiętaj, że dzieci karmione piersią, mogą domagać się karmienia częściej niż te karmione butelką. Jeśli dziecko prawidłowo przybiera na wadze, wypróżnia się bez problemów, śpi spokojnie, a w fazie czuwania jest zadowolony i aktywny, to oznacza, że wszystko jest w jak najlepszym porządku.

Jak powinien spać noworodek

Teoretycznie dziecko zawsze powinno spać w swoim łóżeczku. W ten sposób szybciej nauczy się, że jest to miejsce odpoczynku i będzie kojarzyło je ze snem. Jest jednak wielu rodziców, którzy preferują spanie z noworodkiem w jednym łóżku. Ma to swoje plusy, ale też i minusy.

Śpiąc z niemowlakiem w tym samym łóżku, nie musisz do niego wstawać, gdy domaga się karmienia – wystarczy przystawić go do piersi i gotowe. Niemowlęta te w większości przypadków śpią spokojniej i znacznie mniej płaczą, ponieważ czują bliskość matki, jej zapach, ciepło i bicie serca, dzięki temu czują się bezpiecznie i komfortowo.

Jednak badania wykazują, że spanie wraz z dzieckiem zwiększa ryzyko wystąpienia Syndromu Nagłej Śmierci Łóżeczkowej (SIDS). Poza tym dziecko szybko przyzwyczaja się do dobrego, a musimy być świadomi, że nadejdzie taki czas, kiedy będziemy chcieli, by spało już samodzielnie w swoim łóżeczku. I wtedy mogą pojawić się problemy: sprzeciwy, protesty, bunt i wielogodzinne wędrówki między łóżkiem naszym a dziecka.

Najlepszym rozwiązaniem jest układanie noworodka w naszej sypialni, ale w jego własnym łóżeczku. Obniżamy w ten sposób ryzyko wystąpienia Syndromu Nagłej Śmierci Łóżeczkowej. Śpiąc w jednym pokoju, możemy w pełni kontrolować sytuację, a dziecko zyskuje poczucie bezpieczeństwa i wstęp do samodzielności (uczymy go od najwcześniejszych dni, że ma własne miejsce do spania).

Pamiętaj!

Utrzymuj w sypialni odpowiednią temperaturę – tzn. 18 – 21°C. Dzięki temu powietrze nie będzie zbyt suche. Codziennie wieczorem przed położeniem się spać wywietrz pomieszczenie.

W jakiej pozycji układać niemowlę i kłaść noworodka do snu?

Noworodki i małe niemowlęta powinny być układane do snu w pozycji na plecach lub na boku (podparte wałkiem lub zwiniętym kocykiem). Pozycje te zmniejszają ryzyko wystąpienia Syndromu Nagłej Śmierci Łóżeczkowej. Dodatkowo pozycja na boku zalecana jest dzieciom z tendencją do ulewania – ulany pokarm spłynie po policzku, zmniejszając ryzyko zachłyśnięcia. Według pediatrów układanie noworodków w pozycji na brzuszku utrudnia oddychanie, nie jest więc zalecane!

Otulanie noworodka w kokon

Jeśli Twoje maleństwo ma trudności z zaaklimatyzowaniem się na świecie (często płacze, uspokaja się tylko w Twoich ramionach otulone kocykiem), możesz skorzystać z tradycyjnej metody zawijania noworodka.

Zobacz: Jak prawidłowo otulić noworodka ?

Polega ona na ciasnym zawinięciu dziecka (w tzw. kokon) cienkim kocykiem lub pieluchą tak, by ręce były ułożone wzdłuż ciałka. Spowijanie jest bezpieczne dla dziecka i ułatwia mu przystosowanie się do warunków panujących poza brzuchem mamy. Wydłuża sen, reguluje oddech i poprawia pracę serca.

Pamiętaj!

Nie podkładaj pod główkę noworodka żadnej poduszki – ewentualnie możesz podłożyć złożoną na pół pieluszkę tetrową lub flanelową. Noworodki i niemowlęta powinny spać na dość twardym i równym materacu bez zbędnych poduszek (mogą one stworzyć zagrożenie dla ich życia).

---

Przeczytaj także:

• Ile powinien spać niemowlak ? – różne miesiące rozwoju

Osoby które odwiedziły tą stronę znalazły ją szukając:

• sen noworodka
• noworodki
• sen 3 miesięcznego niemowlaka
• sen 3 miesięcznego dziecka
• zawijanie niemowlaka w kokon
• sen u noworodka