Rodzaj, przebieg, fazy i etapy prawidłowego porodu naturalnego

W artykule dowiesz się:

Rodzaje porodów

Przebieg porodu zależy od kilku czynników, m. in. siły skurczów mięśni macicy i tzw. tłoczni brzusznej, budowy kanału rodnego oraz położenia płodu. Przy porodzie prawidłowym dziecko zajmuje w kanale rodnym takie pozycje, że może przyjść na świat przy minimalnej pomocy lekarza i położnej – w sposób naturalny odbywa się większość porodów główkowych. Porody przy położeniu miednicowym płodu odbywają się najczęściej także naturalnymi drogami rodnymi, wymagają już jednak określonej pomocy i interwencji lekarza.

Z kolei przyczyną porodu patologicznego może być:

niewspółmierność porodowa ( wymiary dziecka zbyt duże w stosunku do wymiarów kanału rodnego matki )
niekorzystne położenie dziecka ( np. skośne lub poprzeczne w stosunku do osi kanału rodnego )
stan zdrowia rodzącej ( np. duża krótkowzroczność, czy schorzenie kardiologiczne )

Poród patologiczny najczęściej rozwiązuje się za pomocą cięcia cesarskiego.

Czy wiesz, że ryzyko wystąpienia zakażenia połogowego w porodzie naturalnym też istnieje?
Zakażenie połogowe – infekcja dróg rodnych kobiety po porodzie

Naturalny poród prawidłowy

Jest to poród który odbywa się w sposób naturalny. Płód, dzięki rytmicznym skurczom porodowym macicy ustawia się częścią przodującą w wejściu miednicy rodzącej kobiety i przesuwa się stopniowo w dół w kierunku pochwy.

Szyjka macicy, która dotychczas jak „zamek” odcinała wnętrze macicy od środowiska pochwy i świata zewnętrznego chroniąc ciążę przed infekcjami – ulega skróceniu. Szyjka zbudowana jest z wielu warstw mięśni o kształcie elastycznych pierścieni. Układają się one na kształt walca, którego ujście zewnętrzne znajduje się od strony pochwy, natomiast ujście wewnętrzne od strony wnętrza macicy. W środku tworzy się kanał.

Pod wpływem skurczów macicy szyjka ulega skracaniu, a kanał w niej biegnący – rozciąganiu, tak, że po pewnym czasie mięśnie o kształcie pierścieni rozciągają się tworząc otwór o średnicy 10 cm, a szyjka macicy przestaje być widoczna. Zjawisko to położnicy określają całkowitym zgładzeniem szyjki macicy.

Takie zgładzenie się szyjki macicy i 10 cm rozwarcie macicy pozwala na rozpoczęcie ostatniej fazy porodu polegającej na „wypchnięciu” płodu do pochwy. Płód przy przechodzeniu przez pochwę, dokonuje półobrotu tak aby jego czoło i bródka znalazły się po stronie kości krzyżowej matki a potylica pod jej spojeniem łonowym.

Tak ustawiony, pokonuje on ostatnią część opisanej kolejno drogi, którą nazywamy kanałem rodnym. Pierwsza ukazuje się w szparze sromowej rodzącej część przodująca płodu, którą w większości porodów jest główka płodu.

Etapy prawidłowego przebiegu porodu naturalnego

Pierwszy okres porodu trwa od rozpoczęcia się skurczów porodowych macicy do całkowitego zgładzenia się szyjki macicy. U kobiety która rodzi po raz pierwszy, może trwać on do kilkunastu godzin.

Początkowe objawy: bóle porodowe w okolicy krzyżowej lub bóle podbrzusza, przypominają dolegliwości miesiączkowe, pojawia się dość obfita śluzowo – krwista wydzielina z pochwy. Rozpoczynają się skurcze macicy, początkowo mogą one być bezbolesne. Stopniowo ból towarzyszący skurczom nasila się. Skurcze trwają zwykle początkowo 30 do 45 sekund i są odczuwane jako lekkie. Kobieta czuje się dobrze i ma dużo czasu na dotarcie do szpitala. Czasami ta faza zostaje przerwana. Ciężarna przestaje odczuwać skurcze. Ponownie pojawiają się one po upływie około doby. W takiej sytuacji wcześniej występujące bóle położnik klasyfikuje jako tzw. bóle przepowiadające, natomiast pierwsza faza porodu zaczyna być liczona od czasu ponownego rozpoczęcia się czynności skurczowej macicy. Skurcze stopniowo się nasilają, zwiększając równocześnie czas swojego trwania. Powoduje to bardzo powolne zgładzenia szyjki macicy, aż do momentu całkowitego jej „zniknięcia”.

Drugi okres porodu trwa od momentu całkowitego zgładzenia szyjki macicy do rozszerzenia się jej ujścia zewnętrznego do średnicy 7 cm. Czas trwania od 2 do 3,5 godziny. Skurcze pojawiają się coraz częściej, już co 2 – 4 minuty i są mocniejsze , trwają około 40- do 60 sekund. Dla ciebie ważne jest spokojne oddychanie, które przyniesie ci ulgę. Najczęściej w tej fazie następuje pęknięcie pęcherza płodowego i wydzielenie płynu owodniowego czyli tzw.odejście wód płodowych. Po pęknięciu błon płodowych, płód traci naturalną ochronę i poród nie może być już zatrzymany.

Trzeci okres porodu trwa od 15 minut do 1 godziny. Siła skurczy i ich częstotliwość nagle wzrasta, występują już co 2 minuty, trwają około 90 sekund. Kobieta ma coraz mniej czasu na odprężenie się miedzy skurczami, jednak rozwieranie się szyjki macicy o ostatnie 3 cm, do osiągnięcia tzw. pełnego rozwarcia 10 cm nie będzie już długo trwało. Najdłuższa część porodu jest już poza ciężarną. Po osiągnięciu pełnego rozwarcia szyjki macicy, skurcze zaczynają powodować „wypychanie” płodu poprzez kanał rodny, na zewnątrz. Rodząca kobieta zaczyna odczuwać zgodne ze skurczami silne parcie do dołu.

Parcie trwa od 2 minut do 1 godziny Potrzebna jest wtedy pomoc przyszłej matki, by dziecko przeszło przez kanał rodny. W tym momencie pokieruje ciężarną lekarz. Należy przyjąć odpowiednią pozycję. Najwygodniejszą do parcia jest pozycja półsiedząca lub zbliżona do kucznej, ponieważ wykorzystuje ciężar płodu, wzmacnia tłocznię brzuszną i pozwala przeć skutecznie.

Urodzenie dziecka. Gdy w ujściu pochwy pokazuje się główka dziecka, która bardzo napina skórę i mięśnie krocza lekarz może je naciąć, by zapobiec jego pęknięciu. Nacięcie jest bezbolesne. Gdy główka dziecka wydostanie się już na zewnątrz, pielęgniarka za pomocą gruszki szybko odsysa śluz i płyn owodniowy z noska i ust, by umożliwić noworodkowi pierwszy oddech. Lekarz pomaga w urodzeniu barków, lekko i delikatnie obracając dziecko. Gdy dziecko leży już na brzuchu matki, a pępowina przestaje tętnić lekarz zaciska ją a następnie przecina – robi to lekarz lub towarzyszący przy porodzie ojciec dziecka. Przecięta pępowina to symboliczny moment rozpoczęcie życia w środowisku odmiennym od łona matki – w realnym świecie.

Urodzenie łożyska około 1 do 3 minut. Nadal odczuwasz skurcze, tym razem łagodne. Łożysko oddziela się od ściany macicy i przesuwa przez kanał rodny na zewnątrz. Natychmiast po urodzeniu łożyska na nacięte krocze w miejscowym znieczuleniu zostaną założone szwy.

Podobne artykuły dotyczące porodu:

Zuzanna Nowakowska

Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.