Przerwa na karmienie piersią w czasie pracy – matka karmiąca a kodeks pracy
Powrót do pracy po porodzie to często spore wyzwanie dla kobiety. Najpierw należy znaleźć opiekę dla dziecka na czas, gdy mama będzie poza domem. Kolejną rzeczą do zestawienia z nową sytuacją jest przerwa na karmienie piersią w pracy. Są jednak pewne przepisy, które ułatwiają pogodzenie tych dwóch kwestii.
Sporo kobiet nie chce przerywać karmienia piersią tylko ze względu na zakończenie urlopu macierzyńskiego. Warto wcześniej zapoznać się z prawami, które są gwarantowane przez Kodeks Pracy i pozwalają na kontynuowanie karmienia także już po powrocie do pracy.
Kodeks pracy karmienie piersią
W Kodeksie Pracy funkcjonują konkretne zapisy, które nadają kobietom w ciąży, jak i karmiącym mamom pewne przywileje. Są one zawarte w części „Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem”. Przedstawione są tam m.in. przepisy dotyczące urlopu macierzyńskiego i wychowawczego, czy też regulacje dotyczące pracy kobiety w ciąży.
Kwestie karmienia piersią przez pracujące mamy zostały poruszone przez organizacje międzynarodowe. W Konwencji nr 183 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej ochrony macierzyństwa znalazły się także konkretne zapisy dotyczące karmienia.
Zostało w nich podkreślone prawo kobiet do co najmniej jednej przerwy dziennie lub możliwości skrócenia czasu pracy właśnie na potrzeby karmienia dziecka. Szczegóły dotyczące ustalenia długości przerwy oraz konkretne procedury z tym związane są określane w prawie krajowym poszczególnych państw. Zapisy sporządzone przez Międzynarodową Organizację Pracy sugerują jednak, że takie przerwy powinny być uwzględnione oraz mają być liczone jako czas pracy, przez co też powinny być odpowiednio wynagradzane.
Matka karmiąca w pracy jak długo?
Mama, która po powrocie do pracy wciąż karmi piersią swoje dziecko, ma prawo do skorzystania z przerwy. Art. 187 Kodeksu Pracy mówi o tym, że przysługują jej dwie półgodzinne przerwy na karmienie. Jeżeli kobieta karmi więcej niż jedno dziecko, ma prawo do dwóch przerw 45-minutowych wliczoną do czasu pracy.
Przerwa na karmienie do kiedy?
Przerwy te mogą być łączone, kobieta może wybrać możliwość przyjścia później lub wyjścia wcześniej z pracy. Jeżeli kobieta pracuje w wymiarze krótszym niż 6 godzin dziennie, to wtedy przysługuje jej jedna przerwa. Jeśli praca jest krótsza niż 4 godziny dziennie, to w tym przypadku przerwy na karmienie nie mogą zostać przyznane.
Matka karmiąca w pracy jak długo?
By z takich przerw móc skorzystać, kobieta musi złożyć odpowiedni wniosek w swoim miejscu pracy. Nie ma ściśle określonych ram, jak długo kobieta może korzystać z takich przerw. Są one przyznawane dopóki dziecko jest karmione piersią. Niektórzy pracodawcy mogą dodatkowo wymagać zaświadczenia lekarskiego, które będzie potwierdzać fakt, że kobieta wciąż karmi.
Przepis art. 187 k.p. nie określa, w jakich porach pracownica może korzystać z przerw na karmienie – przewiduje tylko, że na jej wniosek przerwy te mogą być udzielane łącznie, np. zamiast dwóch półgodzinnych przerw pracownica może wnioskować o udzielenie jednej godzinnej przerwy w czasie dnia pracy. Nie ma również przeszkód prawnych, aby przerwy na karmienie na wniosek pracownicy zostały wykorzystane w ten sposób, że będzie ona kończyć pracę o godzinę wcześniej lub zaczynać ją o godzinę później (bądź o 1,5 godziny).
Odmowa przerwy dla karmiącej
Pracodawca jest upoważniony do udzielenia przerwy na karmienie dla pracujących matek. Przerwa powinna zostać udzielona przez pracodawcę po złożeniu wniosku, natomiast jej odmowa stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika na podstawie art. 281 pkt 5 k.p., w tej sytuacji kobieta ma prawo wnieść skargę na pracodawcę do Inspekcji Pracy.
Przerwy na karmienie za granicą
Podobne prawa występują także w innych krajach. W Niemczech matka karmiąca dziecko ma prawo do jednej przerwy 60-minutowej lub dwóch 30-minutowych. Przerwy te są wliczane w czas pracy i nie są odliczane od wynagrodzenia. By z takiej przerwy móc skorzystać, podobnie jak w Polsce, kobieta musi wcześniej złożyć stosowne podanie w miejscu pracy. Jeżeli kobieta pracuje dłużej niż 8 godzin dziennie, to także przysługują jej dłuższe przerwy – jedna 90-minutowa lub dwie 45-minutowe.
W Irlandii kobiety mogą karmić w miejscu pracy, jeśli mają do tego odpowiednie warunki. Jeśli nie, mogą ubiegać się o skrócenie czasu pracy bez utraty zarobków. Przysługuje im jedna godzinna przerwa, którą można podzielić na trzy 20-minutowe, dwie 30-minutowe lub pozostać przy jednej 60-minutowej.
W Estonii osoba, która wychowuje dziecko w wieku poniżej 18 miesięcy ma prawo do przerwy na karmienie nie krótszej niż 30 minut co trzy godziny. W Mongolii przerwy na karmienie i opiekę nad dzieckiem przysługują kobietom pracującym i mężczyznom samotnie wychowującym dzieci. Czas przeznaczony na karmienie piersią może być w wyjątkowych przypadkach przyznany także mężczyznom – np. w wyniku choroby kobiety. Z kolei w Hiszpanii przerwy na karmienie przysługują zarówno kobietom, jak i mężczyznom w tym samym wymiarze.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.