Powikłania mogące wystąpić u noworodka po porodzie

Czasami po porodach mogą wystąpić powikłania. Często jednak są one przejściowe i nie mają żadnego wpływu na przyszłe życie noworodka.

Zaburzenia oddychania

Zaburzenia oddychania są najczęściej spotykanym zespołem objawów w okresie noworodkowym. Objawy te są bardzo czułym wykładnikiem różnych zaburzeń w organizmie dziecka, nie zawsze związanych z umiejscowieniem zmian chorobowych w układzie oddechowym. Zaburzenia te są również obserwowane w chorobach układu nerwowego, układu krążenia, w zaburzeniach hematologicznych oraz metabolicznych. Objawy kliniczne mogą występować ostro, bezpośrednio po urodzeniu noworodka lub nasilają się stopniowo w dalszych godzinach i dniach życia. Resuscytacja. U noworodków, częściej niż u niemowląt może wystąpić gwałtowne zatrzymanie się czynności oddychania i krążenia, szczególnie bezpośrednio po urodzeniu. Głównym celem resuscytacji krążeniowo – oddechowej jest zapewnienie dostatecznego utlenienia podstawowych narządów, regulujących czynności życiowe, szczególnie mózgu oraz serca.

Zaburzenia krążenia noworodka

Są często obserwowane w okresie noworodkowym. Objawy te mogą być związane z pierwotną chorobą serca, częściej jednak są następstwem ciężkiej niewydolności oddechowej, przetrwałego krążenia płodowego, zaburzeń czynności mięśnia sercowego w następstwie niedotlenienia. Podejrzenie choroby serca nasuwa stwierdzenie jednego lub kilku z następujących objawów klinicznych:

• szmeru sercowego,
• nieprawidłowego rytmu lub zaburzenia w częstotliwości uderzeń serca,
• niewydolności prawokomorowej,
• sinicy,
• zaburzeń oddychania.

Noworodek z niska urodzeniową masą ciała

Noworodka, którego urodzeniowa masa ciała wynosi mniej niż 2500 g, określa się jako „noworodka z niską urodzeniową masą ciała”. Są to noworodki wymagające specjalnej opieki. Nie jest to jednak grupa jednorodna, ponieważ zalicza się do niej noworodki urodzone w różnym okresie życia płodowego i o różnym stopniu rozwoju wewnątrzmacicznego. Niską urodzeniową masę ciała stwierdza się u noworodków:

1. urodzonych przedwcześnie między 24 a 33 tygodniem ciąży, z masą ciała poniżej 2500 g – są to wcześniaki,
2. niedonoszonych i donoszonych z wewnątrzmacicznym niedoborem masy ciała, tzn. hipotroficznych.

W grupie noworodków z masą ciała poniżej 2500 g znajdują się więc wcześniaki z hipotrofią i noworodki donoszone z hipotrofią płodu. Nie zalicza się do niej natomiast dużych wcześniaków z masą ciała powyżej 2500 g.
Wcześniakiem określa się noworodka urodzonego przed 33 tygodniem ciąży o różnym stopniu dojrzałości (w zależności od czasu trwania ciąży), wykazującego objawy niedojrzałości morfologicznej lub czynnościowej. W Polsce w 8% ciąż występuje poród przedwczesny. Mniej więcej u 0,6-1% tych dzieci stwierdza się znaczną niedojrzałość (masa ciała poniżej 1250 g).

Umieralność noworodków

Umieralność noworodków jest ściśle związana ze stopniem niedojrzałości oraz niską masą ciała. W ostatnich 10 latach dokonano istotnego postępu w zmniejszaniu umieralności wcześniaków. Jest to spowodowane zarówno poprawą opieki nad kobietą ciężarną, jak również wprowadzeniem lepszej opieki neonatologicznej.
W przodujących ośrodkach umieralność noworodków z masą ciała 501-1000 g wynosi 52%, natomiast od 1001 do 1500 g zaledwie 14%. Kobiety zagrożone porodem przedwczesnym powinny być hospitalizowane na oddziale intensywnej opieki położniczej.

Noworodek z hipotrofią wewnątrzmaciczną

Stwierdzenie u noworodka niedoboru urodzeniowej masy ciała w stosunku do masy ciała należnej dla danego tygodnia życia płodowego świadczy o zaburzonym rozwoju wewnątrzmacicznym. Stan ten określany jest jako hipotrofia wewnątrzmaciczna. Rozpoznanie tego stanu ustala się w czasie ciąży na podstawie badań klinicznych, ultrasonograficznych, hormonalnych.

Wady rozwojowe wymagające szybkiej pomocy chirurgicznej. Około 2% noworodków rodzi się z wadami, które mogą być przyczyną zgonu lub ciężkiego zaburzenia rozwoju. Niektóre z tych wad wymagają leczenia w krótkim okresie po urodzeniu. Błędne lub opóźnione rozpoznanie i leczenie może być przyczyną zgonu noworodka.

Zobacz: kiedy odpada kikut pępowiny?

Najczęstsze wady u noworodków, które wymagają szybkiej interwencji chirurgicznej, to:

1. Wady układu oddechowego
   1. zrośnięcie nozdrzy tylnych
   2. przepuklina przeponowa
   3. zrośnięcie przełyku
2. Wady przewodu pokarmowego
   1. przepuklina pępowinowa i wytrzewienie
   2. zrośnięcie i zwężenie dwunastnicy
   3. zrośnięcie jelita cienkiego
   4. niedrożność smółkowa
   5. wady odbytu i odbytnicy
   6. przepuklina pachwinowa
3. Wady układu nerwowego
   1. otwarta przepuklina oponowo-rdzeniowa
   2. otwarta przepuklina mózgowa.

Proponowane artykuły:

• Kiedy i jak obciąć paznokcie noworodkowi?
• Kangurowanie noworodka – zobacz na czym polega i po co jest
• Pierwszy miesiąc życia noworodka – rozwój dziecka
• Żółtaczka wcześniacza u noworodków
• Ile powinien spać noworodek ?

Zuzanna Nowakowska

Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.