Co to jest poród kleszczowy? – przyczyny, wskazania i powikłania użycia kleszczy
Poród kleszczowy budzi obawy wielu mam, które boją się powikłań z nim związanych. A tymczasem każda kobieta w ciąży marzy o książkowym porodzie, z książkowymi bólami i skurczami porodowymi. Czy słuszne są obawy przed porodem kleszczowym lub użyciem próżnociągu?
Co to jest poród kleszczowy?
Poród kleszczowy ma miejsce wówczas, gdy zachodzi potrzeba szybkiego zakończenia porodu ze względu na zdrowie i życie dziecka i matki. Zazwyczaj odbywa się to podczas skurczu, podczas gdy matka jest w etapie parcia.
jak wyglądają kleszcze do porodu?
Do porodu kleszczowego używa się kleszczy zbudowanych z dwóch skrzyżowanych ramion połączonych zamkiem. Każde ramię posiada łyżkę wygiętą zgodnie z krzywiznami główki oraz kanału rodnego, szyjkę z zamkiem i rękojeść. Są zakrzywione, aby pasowały do głowy dziecka. Kleszczyki są ostrożnie umieszczone wokół głowy dziecka i połączone ze sobą na rączkach.
Kleszcze porodowe przypominają pare dużych łyżek lub szczypiec do sałatek – którymi „łapie/ chwyta się” głowę dziecka, aby pomóc wyprowadzić dziecko z kanału rodnego.
Jakie są najczęstsze przyczyny i wskazania do użycia kleszczy?
Najczęstszymi wskazaniami do użycia kleszczy są:
- zbyt długi poród – próbujesz przeć lecz poród nie postępuje,
- przedłużający się drugi okres porodu spowodowany brakiem postępu porodu czy wtórnym osłabieniem czynności skurczowej macicy,
- stan zagrożenia matki (matka jest wycieńczona porodem i nie może efektywnie przeć,
- występuje u niej choroba serca, mięśni, neurologiczna lub układu oddechowego),
- nieprawidłowe bicie serca dziecka,
- krwawienie z pochwy przy podejrzeniu o oddzielenie się łożyska,
- wypadnięcie pępowiny.
Kiedy użyć kleszczy?
Kleszcze stosowane są najczęściej u rodzącej, gdy następuje zatrzymanie akcji porodowej. Aby można było zastosować kleszcze musi być spełnionych 6 warunków:
- 3 warunki u rodzącej: ujście szyjki macicy musi być rozwarte zupełnie, wychód miednicy nie może być za wąski, pęcherz płodowy musi być pęknięty;
- 3 warunki płodowe: główka musi być kleszczowa, główka nie może być za duża (wodogłowie) ani za mała (poród przedwczesny, bezmózgowie), płód musi być żywy.
Uwaga 1: Nie można decydować się na nakładanie kleszczy przy niezupełnie rozwartym ujściu szyjki macicy!
Uwaga 2: Jeśli pęcherz płodowy nie jest pęknięty, to należy przebić go za pomocą kulociągu. Użycie kleszczy przy zachowanym pęcherzu płodowym może spowodować oddzielenie łożyska, a tym samym obfite krwawienie.
Co oznacza „ główka kleszczowa”?
Zadaniem kleszczy jest wydobycie główki dziecka znajdującej się w miednicy. Główka musi być kleszczowa, czyli znajdować się co najmniej w próżni miednicy. Nie można użyć kleszczy vacuum, jeśli główka znajduje się nad wchodem miednicy!
Jak często ma miejsce poród kleszczowy?
Poród kleszczowy przeprowadzany jest średnio u 7% rodzących kobiet.
Obecnie z powodu częstego stosowania znieczulenia zewnątrzoponowego , które powoduje słabsze odczuwanie bólów porodowych, kleszcze stosowane są częściej. Aby nie przedłużać ostatniej fazy porodu i zapobiec tym samym okołoporodowym niedotlenieniu dziecka, lekarz decyduje o zastosowaniu kleszczy lub próżniociągu vacuum.
Zobacz: Rodzaje znieczulenia podczas porodu
Jak przebiega poród kleszczowy?
W porodzie kleszczowym decydujące jest doświadczenie lekarza obecnego przy porodzie. Zabieg odbywa się w znieczuleniu zewnątrzoponowym lub miejscowym znieczuleniu krocza. Wierzchołek kleszczy powinien być skierowany na lewo ku przodowi na ciemiączko tylne. Przed nałożeniem kleszczy musi być znany przebieg wymiaru podłużnego główki.
Zobacz:
Przed każdym porodem kleszczowym lekarz przygotowuje się też na wszelki wypadek do wykonania cięcia cesarskiego, ze względu na mogące wystąpić komplikacje.
Jakie mogą wystąpić powikłania i ewentualne skutki po użyciu kleszczy w czasie porodu dla dziecka?
Nadmierne zaciskanie kleszczy podczas porodu stanowi zagrożenie życia dla dziecka: pęknięcie namiotu móżdżku, krwawienia do mózgu, pęknięcia kości czaszki, tymczasowe osłabienie mięśni twarzy (porażenie twarzy), drgawki. Dlatego każdą trakcję należy wykonywać powoli i ciągnąć tylko podczas skurczu. Ponadto, mogą wystąpić otarcia skóry, zmiażdżenia, krwiaki, porażenia nerwów (zwłaszcza nerwu twarzowego) oraz pęknięcia kości czaszki dziecka.
U rodzącej nacina się podczas porodu krocze silniej niż podczas zwykłego porodu, dlatego uraz pochwy i krocza jest większy. W bardzo rzadkich przypadkach może też się zdarzyć podłużne pęknięcie pochwy, rozdarcie łechtaczki, czy pęknięcie szyjki macicy.
Możliwe zagrożenia dla Ciebie obejmują:
- Ból w kroczu – tkanka między pochwą a odbytem – po porodzie
- Trudności w oddawaniu moczu lub opróżnianiu pęcherza
- Krótkotrwałe lub długotrwałe nietrzymanie moczu lub kału (mimowolne oddawanie moczu lub wypróżnianie), jeśli wystąpi ciężka łza
- Urazy pęcherza lub cewki moczowej – rurki łączącej pęcherz z zewnętrzną częścią ciała
- Pęknięcie macicy – gdy ściana macicy jest rozdarta, co może umożliwić wepchnięcie dziecka lub łożyska do jamy brzusznej matki
- Osłabienie mięśni i więzadeł podtrzymujących narządy miednicy, powodujące opadanie narządów miednicy mniejszej w miednicy (wypadanie narządów miednicy)
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.