Nieprawidłowości łożyska w ciąży – jakie mogą być i co zrobić w tej sytuacji?
Dzięki łożysku płód jest zaopatrzony w substancje odżywcze, tlen i krew. Łożysko łączy również dziecko z matką. Zdarza się niestety, że łożysko może być nieprawidłowe. Nieprawidłowość łożyska mogą mieć związek zarówno z położeniem jak i strukturą łożyska, co stanowi zagrożenie dla płodu i ciężarnej.
Łożysko przodujące
Krwawienie może wywołać kaszel, wysiłek fizyczny lub stosunek płciowy. Jeśli występuje krwawienie lekarz zaleci leżenie w łóżku.
Ryzyko wystąpienia łożyska przodującego występuje zazwyczaj u kobiet które miały łyżeczkowanie ścian macicy w związku z przebytymi poronieniami lub porodami:
- rodziły przez cesarskie cięcie
- miały wykonane zabiegi na mięśniu macicy
Zobacz: Łożysko przodujące w ciąży – rozpoznanie i objawy
Odklejenie się łożyska w okresie ciąży
W około 25% przyczyną krwawień w późnym okresie ciąży jest oddzielenie się łożyska lub przedwcześnie odklejenie się od ścian macicy. Łożysko może zacząć się odklejać, począwszy od 20 tygodnia ciąży, szczególnie jeśli w poprzednich ciążach dochodziło do takiej sytuacji, to ryzyko wzrasta z każdą następną ciążą. Odklejenie się łożyska często powoduje krwotok, stanowiący duże zagrożenie dla życia matki i płodu.
Najczęstszymi czynnikami wywołującymi to powikłanie są:
- starszy wiek ciężarnej, głównie u wieloródek
- palenie papierosów
- nadciśnienie
- poprzednio przebyte oddzielenie łożyska
W sytuacji gdy oddzielenie łożyska jest małego stopnia to krwawienie może być lekkie, może przypominać lekkie krwawienie miesiączkowe, zdarza się jednak że krwawienie jest bardzo obfite i zawiera skrzepy. Mogą wystąpić skurcze macicy albo lekki ból brzucha.
Zdarza się , że krwawienie nie występuje, w tym wypadku mamy do czynienia z urazem brzusznym.
Gdy łożysko się oddzieli w stopniu umiarkowanym krwawienie jest silniejsze, brzuch zdecydowanie bardziej tkliwy, ból brzucha nasila się. U ciężarnej jak i u płodu można zaobserwować objawy wykrwawiania się.
W przypadku , gdy większa połowa łożyska ulega oddzieleniu od ściany macicy, możemy mówić o zagrożeniu życia dla ciężarnej jak i dla płodu. Objawy temu towarzyszące są podobne do objawów towarzyszących umiarkowanemu oddzieleniu jednak zdecydowanie bardziej nasilone.
Badanie USG jest dosyć pomocne w zdiagnozowaniu tych nieprawidłowości, jednak obecnie tą metodą można wykryć około 50% przypadków oddzielenia połowy łożyska.
Postępowanie w przypadku odklejeniu się łożyska
Szybkie rozpoznanie i leczenie, mogą znacznie poprawić stan płodu jak i ciężarnej. W przypadku, gdy oddzielnie jest małego stopnia zazwyczaj samo leżenie powinno spowodować zahamowanie krwawienia i po parku dniach ciężarna może wrócić do normalnej aktywności fizycznej, oczywiście stosując pewne ograniczenia. Istnieje jednak ryzyko ponownego krwawienia.
W przypadku oddzielenia łożyska w stopniu umiarkowanym ciężarna musi leżeć. Zdarza się, że pacjentka musi mieć przetoczoną krew. Prowadzony jest ścisły nadzór ciężarnej jak i płodu, jeśli występuje zagrożenie życia dla ciężarnej lub płodu ciąża zostaje natychmiast rozwiązana poprzez nagłe cięcie cesarskie.
W przypadku oddzielenia łożyska na dużej powierzchni lub całkowitego oddzielenia łożyska ciąża powinna być jak najszybciej zakończona.
Obecnie przedwczesne oddzielenie łożyska nie stanowi dużego zagrożenia dla płodu i ciężarnej. Praktycznie wszystkie matki i około 90% noworodków wychodzi z tej trudnej sytuacji w dobrym stanie, oczywiście wszystko to zawdzięczane jest opiece położniczej i zdecydowanym postępowaniu lekarzy.
Łożysko przyrośnięte
Zdarza się, że łożysko przyrasta w głębsze warstwy mięśnia macicy, w tej sytuacji mówimy o łożysku przyrośniętym. Jednak w zależności od głębokości penetracji komórek, wyróżnić można łożysko przyrośnięte i łożysko wrośnięte. Wpływ na tą nieprawidłowość mogą mieć blizny macicy po przebytych operacjach lub porodach, a w szczególności po występowaniu łożyska przodującego.
Postępowanie w przypadku łożyska przyrośniętego
Zazwyczaj łożysko powinno być usunięte chirurgicznie, aby opanować krwawienie, jeśli nie udaje się zahamować krwotoku przez podwiązanie odsłoniętych naczyń krwionośnych, musi być usunięta macica.
Niewydolność maciczno – łożyskowa
Nieprawidłowość ta występuje w przypadku, gdy mamy do czynienia z zaburzeniem w procesie dostarczaniu krwi a co ma z tym związek również i tlenu z organizmu matki do organizmu płodu. Zazwyczaj ma to związek z jakimś poważnym schorzeniem na jakie cierpi ciężarna, mówimy tu o cukrzycy, nadciśnieniu, choroba nerek, stan przedrzucwakowy. Również mogę mieć na to wpływ aberracje chromosomowe u dziecka. Czasem zdarza się to w ciąży wielopłodowej.
Objawy niewydolności maciczno- łożyskowej:
- małowodzie
- brak reakcji na test stresowy
- opóźniona deceleracja podczas testu stresowego
Jeśli wystąpi zagrożenie dla płodu , natychmiast trzeba ciąże rozwiązać po przez cięcie cesarskie.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.