Nadczynność tarczycy a ciąża
Niewielkiego stopnia nadczynność tarczycy zbytnio nie upośledza płodności kobiety, lecz nasilona nadczynność tego gruczołu prowadzi do obniżenia płodności.
Nadczynność tarczycy stwierdza się u jednej na 1500 – 2000 ciężarnych. Najczęstszą przyczyną nadczynności tarczycy w ciąży jest choroba Graves – Basedowa, ale są też inne (zapalenia tarczycy, wole wieloguzkowe, gruczolak tarczycy itd.)
Nadczynność tarczycy jest zagrożeniem zarówno dla matki jak i dla płodu. Ciąża może być bodźcem dla początku choroby powodującej nadczynność tarczycy. Niektóre z tych chorób przebiegają z wytworzeniem przeciwciał przeciwko pewnym strukturom tarczycy. Takie przeciwciała mogą mieć również wpływ na tarczycę dziecka w łonie matki powodując jej nadczynność.
Możemy wnioskować o tym po pośrednich objawach (np. przyspieszenia akcji serca płodu).
Nadczynność tarczycy może być przyczyną obumarcia wewnątrzmacicznego płodu lub/i porodu przedwczesnego lub poronienia.
Nadczynność tarczycy pojawia się u dzieci po 20 tygodniu ciąży (tj. takich, u których ten gruczoł jest już dobrze wykształcony). Można ten stan leczyć w czasie trwania ciąży podając matce odpowiednie leki. Dotyczy to dzieci matek z dużym poziomem przeciwciał w przebiegu choroby Graves – Basedowa w ciąży czasem ciężarnych w chorobie Hashimoto (zapalenie tarczycy).
Po urodzeniu dzieci, które chorowały maja niską masę urodzeniową, słabo przyrastają na wadze, są płaczliwe niespokojne, maja przyspieszoną akcję serca. Groźną konsekwencją tego stanu jest przedwczesne zarastanie ciemiączek i szwów czaszki, które uniemożliwia rozwój mózgu. U takich dzieci wymaga to podjęcia leczenia. U większości jednak stan ten bywa przejściowy i ustępuje wraz z zanikiem przeciwciał otrzymanych od matki.
Dla matki nadczynność tarczycy może być również niebezpieczna, gdyż zagraża rozwojem nadciśnienia tętniczego, niewydolności krążenia a nawet rzucawki w okresie okołoporodowym, ponadto grozi jej przełom tyreotoxyczny – bardzo rzadkie ale bardzo niebezpieczne dla życia powikłanie.
Rozpoznanie nadczynności tarczycy w ciąży zależy od nasilenia objawów. Oprócz niespecyficznych objawów (tj. takich które mogą występować również w prawidłowej ciąży) ma miejsce osłabienie siły mięśniowej, brak przyrostu masy ciała lub spadek masy ciała. Inne objawy są charakterystyczne dla schorzenia, które powoduje nadczynność tarczycy.
Nadczynność tarczycy w ciąży powinna być leczona ze względu na powyżej opisane zagrożenia. Pomimo iż leki stosowane przechodzą przez łożysko konsekwencje niepodjęcia leczenia są o wiele groźniejsze.
Istnieją jeszcze stany nadczynność tarczycy związane z samą ciążą określane w położnictwie terminem „gestational thyreotoxicosis”. Jest to choroba o przebiegu łagodnym wywołana stymulującym tarczycę wpływem hormonu HCG wytwarzanego przez ciążę w dużych ilościach w I jej trymestrze. Dotyczy ona niewielkiego odsetka ciężarnych. Objawia się ona niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych (większe nasilenie niż przeciętnie). Choroba ustępuje samoistnie w końcu I trymestru ciąży. Niekiedy wymaga leczenia farmakologicznego. Nie wpływa na dalszy przebieg ciąży ani na stan płodu.
Proponowane artykuły:
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.