Nadciśnienie tętnicze w ciąży – przyczyny, objawy i leczenie

Każda kobieta w ciąży powinna systematycznie mierzyć sobie ciśnienie, szczególnie tyczy się to kobiet które miały problemy z ciśnieniem przed ciążą. Każdy przyrost ciśnienia w ciąży musi być konsultowany z lekarzem.

---

Nadciśnienie tętnicze występuje u ok. 6-8% kobiet ciężarnych w Polsce. Jest traktowane jak schorzenie. Według norm podanych przez Światową Organizację Zdrowia o nadciśnieniu tętniczym można mówić wtedy, gdy ciśnienie rozkurczowe przekracza 90 mmHg a skurczowe 140 mmHg. Powinno być ono zmierzone na obydwu rękach kiedy kobieta ciężarna leży, po kilkuminutowym wypoczynku.

Nadciśnienie stanowi najczęstszy problem medyczny w ciąży. Jest również jedną z głównych przyczyn hospitalizacji kobiet przed porodem. Nadciśnienie tętnicze stanowi poważne zagrożenie dla płodu jak i dla ciężarnej.

Kobiety u których zdiagnozowano nadciśnienie w ciąży narażone są na odklejenie łożyska oraz niewydolność narządową. Natomiast płód jest narażony na wcześniactwo, opóźniony rozwój śródmaciczny jak również na zgon wewnątrzmaciczny.

U większości kobiet, które miały nadciśnienie przed ciążą w trakcie ciąży stwierdza się nadciśnienie łagodne lub umiarkowane. Ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych w okresie ciąży jest niewielkie.
W przypadku kobiet z pierwotnym nadciśnieniem i prawidłową pracą nerek rokowanie u matki i płodu są dobre.

Leczenie nadciśnienia w ciąży

Leczenie niefarmakologiczne można rozważać u kobiet w ciąży z ciśnieniem skurczowym 140/90 mmHg – 149/99 mmHg, z mierzonym w gabinecie lekarskim.
Tym pacjentkom zaleca się przede wszystkim odpoczynek w pozycji leżącej na lewym boku oraz ogólne ograniczenie aktywności ruchowej.

Natomiast leczenie farmakologiczne należy wprowadzić jeśli ciężarna ma ciśnienie skurczowe wynoszące 140 mmHg lub ciśnienie rozkurczowe 90 mmHg u kobiet :

• z nadciśnieniem ciążowym bez białkomoczu
• z nadciśnieniem które było przed ciążą, jeśli upłynęło mniej niż 28 tygodni.
• z nadciśnieniem ciążowym i białkomoczem, objawami klinicznymi, bez względu na to ile trwa ciążą
• z nadciśnieniem które było przed ciążą i wykrytymi powikłaniami narządowymi
• z nadciśnieniem które było przed ciążą i na nie nałożyło się nadciśnienie indukowane przez ciążę

Nadciśnienie w ciąży dzielimy na:

• Rzucawka
• Nadciśnienie tętnicze przewlekłe
• Nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą
• Nadciśnienie tętnicze przemijające
• Nadciśnienie tętnicze przewlekłe ze stanem przedrzucawkowym

Rzucawka powikłanie nadciśnienia w ciąży

Rzucawka ciążowa inaczej zwana eklampsja to następstwo stanu przedrzucawkowego które występuje u kobiet ciężarnych. Jest najniebezpieczniejszym powikłaniem nadciśnienia
Rzucawka stanowi jedną z przyczyn umieralności kobiet ciężarnych oraz umieralności płodów i noworodków.

Do objawów rzucawki w ciąży zaliczane są:

• obrzęki
• zawroty i bóle głowy
• białkomocz
• podwyższone ciśnienie tętnicze krwi
• zaburzenie widzenia
• wymioty
• nudności
• zaburzenie widzenia

Atak rzucawki rozpoczyna się utratą przytomności, oczopląsu, szczękościsku, zaczynają drgać mięśnie twarzy. Następnie dochodzi do skurczów tonicznych mięśni przepony i krtani na skutek czego następuje duszenie się i sinica. Po ok. 1 minucie skurczów tonicznych i po wystąpieniu bezdechu który jest bardzo niebezpieczny dla ciężarnej, rozpoczynają się trwające ok. 2 minut drgawki kloniczne mięśni twarzy, tułowia i kończyn dolnych i górnych. Napad drgawek kończy się śpiączką o różnym czasie trwania i różnym nasileniu.
Rzucawka może wystąpić już w drugiej połowie ciąży jednak najczęściej zdarza się w okresie okołoporodowym.

Leczenie profilaktyczne polega na zlikwidowaniu zatrucia ciążowego. Również trzeba przerwać drgawki i jak najszybciej zakończyć ciążę.

Przewlekłe nadciśnienie w ciąży

Można je rozpoznać kiedy wartość ciśnienia przekraczają 140/90 mmHg i gdy jest przed 20 tygodniem ciąży. Oraz utrzymuje się po okresie połogu. Jeśli wartość przekroczą 160/110 mmHg mówimy o nadciśnieniu ciężkim. W większości przypadków jest to nadciśnienie pierwotne zazwyczaj o charakterze łagodnym lub umiarkowanym.

Przewlekłe nadciśnienie może powodować zaburzenie przepływu krwi przez łożysko a tym samym niedotlenienie i nieprawidłowe odżywianie płodu co przyczynia się do wewnątrzmacicznego zahamowania wzrostu płodu.

Leczenie nadciśnienia tętniczego przewlekłego polega na określeniu przyczyny i stopnia nadciśnienia .
Oraz wprowadzenia odpowiednich leków bezpiecznych dla ciężarnych.

Obniżenie ciśnienia w ciąży

Kobieta ciężarna również musi przestrzegać odpowiedniej diety, jeśli ma nadwagę powinna ja zmniejszyć , musi unikać używek takich jak alkohol i papierosy. Powinna ograniczyć aktywność fizyczną i przede wszystkim dużo odpoczywać.
Oczywiste jest to że musi być ona pod stałą kontrolą lekarza.

Nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą

W ostatnim czasie nadciśnienie tętnicze indukowane przez ciążę stało się bardzo poważnym problemem. Spotyka ono ok. 5-7% kobiet ciężarnych i jest jednym poważniejszych powikłań. Pojawia się po ok. 20 tygodniu ciąży i znika w ciągu 42 dni po porodzie. Nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą stanowi bardzo poważne zagrożenie dla matki i płodu.

Dzieli się je na trzy grupy:

• Nadciśnienie ciążowe
• Stan przedrzucawkowy
• Rzucawka

Objawy Charakterystyczne dla nadciśnienia indukowanego ciążą są białkomocz i obrzęki. Pod wpływem tego schorzenia mogą występować w organizmie różne inne objawy np.

• Zaburzenie widzenia
• Ból głowy
• Zaburzenie układu krzepnięcia
• Zaburzenie funkcji nerek.

Leczenie tej choroby polega na tym że ciężarna dużo wypoczywa, przestrzega odpowiedniej diety do tego dochodzi jeszcze leczenie farmakologiczne. Wyróżnione jest nadciśnienie indukowane ciążą umiarkowane i ciężkie.

Nadciśnienie tętnicze przemijające

Ten rodzaj nadciśnienia pojawia się najczęściej w ostatnim trymestrze ciąży lub po porodzie. Ciśnienie wraca do normy w czasie połogu czyli ok. 4-6 tygodni po porodzie. Kobiety które spotkał ten rodzaj nadciśnienia powinny liczyć się z tym że w przyszłości również mogą mieć nadciśnienie.

Nadciśnienie tętnicze przewlekłe ze stanem przedrzucawkowym

Ten rodzaj nadciśnienia charakteryzuje się gwałtownym skokiem ciśnienia tętniczego. Nadciśnienie samo w sobie przyczynia się do stanu przedrzucawkowego. Ryzyko to wzrasta wraz pojawieniem się białkomoczu powyżej 300 mg/dobę oraz obrzęków u ciężarnych które mają nadciśnienie przewlekłe. Może również wystąpić małopłytkowość lub podwyższenie enzymów wątrobowych.U tych pacjentek ryzyko pojawienia się stanu przedrzucawkowego występuje pięciokrotnie częściej.