Laktacja bez ciąży – mleko w piersiach bez ciąży
Pod pojęciem laktacji rozumiemy proces produkcji i wydzielania mleka przez gruczoły mleczne u kobiet, które urodziły dziecko. Ma to miejsce za sprawą przysadki mózgowej, która wytwarza prolaktynę stymulującą piersi do produkcji mleka. Laktacja zazwyczaj rozpoczyna się tuż po porodzie i trwa przez okres potrzebny do wykarmienia dziecka. Regularne karmienie stymuluje gruczoły do systematycznej produkcji mleka, zaś odstawienie dziecka od piersi pozwoli na zahamowanie procesu laktacji (czasami potrzebne jest wsparcie zewnętrzne – naturalne bądź farmakologiczne.
Czasami rozpoczęcie procesu laktacji nie następuje zaraz po porodzie, ale nieco się opóźnia – może to mieć miejsce np. po cesarskim cięciu. Bywa też odwrotnie – wiele kobiet zauważa pierwsze oznaki laktacji jeszcze w czasie ciąży. To jednak nie wszystkie możliwe przypadki – czasami mleko pojawia się w piersiach mimo braku nie tylko porodu, ale i samej ciąży!
Laktacja bez ciąży przyczyny
Jak już zostało wspomniane, „prowodyrką” laktacji jest prolaktyna wytwarzana przez przysadkę mózgową w czasie ciąży oraz po porodzie. Jak się jednak okazuje, wysoki poziom tego hormonu w organizmie nie jest zarezerwowany wyłącznie dla tego szczególnego okresu. Zbyt wysokie stężenie prolaktyny we krwi nazywamy hiperprolaktynemią i to właśnie owo schorzenie może odpowiadać za pojawienie się w piersiach mleka mimo braku zapłodnienia.
Inne możliwe objawy laktacji bez ciąży to:
- zaburzenia miesiączkowania (czasami zanik miesiączki);
- zaburzenia płodności;
- ból piersi;
- nawracające bóle głowy;
- złe samopoczucie, drażliwość;
- kłopoty z cerą, trądzik;
- nadmierne owłosienie;
- otyłość.
Wiemy już, do czego może prowadzić nadmiar prolaktyny w organizmie. Pytanie jednak, kiedy dochodzi do jej zwiększonej produkcji? Możliwych przyczyn jest wiele. To np.:
- nadmierny wysiłek fizyczny;
- stresowe sytuacje;
- nieuregulowany tryb życia, np. nieregularne pory snu, zbyt mała ilość odpoczynku;
- zbyt długie karmienie piersią dziecka;
- zaburzenia pracy tarczycy, np. niedoczynność tego narządu.
Laktacja bez ciąży leczenie
W przypadku wystąpienia podobnego problemu konieczne jest zgłoszenie się do lekarza, najlepiej ginekologa, który w razie konieczności skieruje pacjentkę do endokrydologa. Trudno bowiem ukrywać, że sytuacja nie jest dla kobiety komfortowa – nie wiadomo, kiedy może dojść do niespodziewanego wycieku mleka. Potrzebne będzie w pierwszej kolejności oznaczenie poziomu prolaktyny, a czasami także wykonanie testu obciążenia metoklopramidem.
Mimo skomplikowanej nazwy, polega on po prostu na 3-etapowym pobraniu krwi: w pierwszym etapie oznaczany jest poziom prolaktyny, w drugim poziom prolaktyny po przyjęciu tabletki metoklopramidu, w trzecim ponownie oznaczany poziom prolaktyny. W efekcie otrzymujemy tzw. profil prolaktynemii, czyli stężenia prolaktyny we krwi przed zadziałaniem metoklopramidu oraz po godzinie i dwóch godzinach od jego podania.
Istnieją przypadki, w których wskazane jest także przeprowadzenie rezonansu magnetycznego głowy w celu sprawdzenia, czy laktacja nie jest efektem gruczolaka przysadki. Chodzi o nowotwór (zazwyczaj niezłośliwy), który powstaje w organizmie właśnie wskutek nadmiernego uwalniania prolaktyny do organizmu. To jednak skrajne przypadki – zazwyczaj leczenie farmakologiczne pozwala na ustabilizowanie stężenia hormonu w organizmie. Warto pamiętać, że znormalizowanie jego obecności we krwi jest konieczne – nie tylko dla zahamowania ewentualnej laktacji, ale przede wszystkim dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania organizmu – nadmiar prolaktyny może hamować jajeczkowanie, a tym samym utrudniać zajście w ciążę.
A jeśli nie hiperprolaktynemia?
Warto wiedzieć, że opisane schorzenie to nie jedyny możliwy powód niespodziewanej laktacji. Inne możliwe przyczyny to:
- silne podniecenie seksualne (efekt drażnienia brodawek sutkowych i szyjki macicy);
- przyjmowanie niektórych leków;
- silny stres;
- duży wysiłek fizyczny;
- spożywanie posiłków bogatych w białko i tłuszcz;
- zaburzenie metabolizmu miedzi, zwane chorobą Wilsona.
Z tego też względu kobieta nie może sama stawiać diagnozy – musi udać się do lekarza, który po wykonaniu odpowiednich badań stwierdzi, co jest przyczyną problemu. Problemu którego – co warto podkreślić, naprawdę nie trzeba się wstydzić! Hiperprolaktynemia to schorzenie, które dotyka coraz więcej kobiet – często bardzo młodych i „teoretycznie” zdrowych, dla których stanowi szczególne zagrożenie (to zwykle kobiety w wieku rozrodczym – często takie, które nie przeżyły jeszcze swojej macierzyńskiej przygody).
Zobacz:
Jak pobudzić laktację? – Zaburzenia laktacji i przyczyny problemów z karmieniem
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.