Kąpiel i pielęgnacja wcześniaka – jak powinna wyglądać? Praktyczny poradnik

Pielęgnacja wcześniaków polega na wykonywaniu podstawowych zabiegów (kąpiel, przewijanie i ubieranie) z jednoczesnym zachowaniem maksymalnej ostrożności i delikatności.

---

Wszystkie czynności pielęgnacyjne powinny być wykonywane ze szczególną dokładnością i starannością. Głównym celem pielęgnacji skóry wcześniaków jest zabezpieczenie jej przed uszkodzeniami i podrażnieniami, a także wspomaganie jej funkcji fizjologicznych.

Skóra wcześniaka

Skóra noworodków, urodzonych przed 37. tygodniem ciąży, jest niedojrzała i bardzo delikatna. Jest cieńsza i bardziej wrażliwa niż u noworodków donoszonych. Tkanka podskórna jest prawie całkowicie pozbawiona tłuszczu, a warstwa rogowa (chroniąca organizm przez urazami) i gruczoły (odpowiedzialne m.in. za regulacje cieplną) nie są jeszcze w pełni rozwinięte.

Skóra wcześniaków jest więc bardzo podatna na wszelkiego rodzaju podrażnienia i otarcia, co w znaczący sposób ułatwia przenikanie w jej głąb bakterii, toksyn i szkodliwych substancji. Na dodatek zasadowy odczyn skóry, towarzyszący wcześniakom, stwarza idealne warunki do rozwoju bakterii i grzybów.

Nie ulega więc wątpliwości, że skóra wcześniaków wymaga szczególnej troski i odpowiedniej pielęgnacji. Musimy o nią należycie dbać, bo tylko w ten sposób uda nam się zachować jej zdrowie.

Odpowiednie kosmetyki do pielęgnacji skóry wcześniaka

Skóra wcześniaków bardzo szybko ulega wysuszeniu i podrażnieniu. Niezmiernie ważną kwestią, dotyczącą pielęgnacji skóry u tych dzieci, jest odpowiedni dobór kosmetyków. Najlepiej wybierać te, które są dedykowane właśnie tej grupie noworodków – na polskim rynku pojawia się ich coraz więcej.

Kosmetyki dla wcześniaków:

• są bardzo łagodne,
• są hipoalergiczne,
• tworzą na skórze maluszka warstwę ochronną,
• nie wysuszają skóry,
• nie podrażniają skóry,
• nie dopuszczają do utraty wody,
• chronią przed działaniem czynników drażniących,
• nie zawierają konserwantów i barwników,
• są bezzapachowe (z reguły),
• są dostosowane do naturalnego pH skóry.

Jeśli jednak mamy problem z doborem kosmetyków typowo dla wcześniaków, możemy skorzystać z szerokiej gamy kosmetyków dla noworodków i niemowląt. Najlepiej bazować na kosmetykach z linii hipoalergicznych, stworzonych z myślą o niemowlakach ze skłonnością do alergii.

Zdarza się, że nawet te najlepsze i najdroższe kosmetyki podrażniają skórę dziecka, dlatego przed zakupem warto poprosić lekarza lub farmaceutę o bezpłatne próbki. Nowy kosmetyk powinniśmy najpierw przetestować np. na rączce dziecka – w tym celu należy nanieść niewielką ilość kosmetyku na mały odcinek skóry i obserwować, czy w ciągu 24 godzin nie wystąpi reakcja alergiczna.

W zestawie kosmetyków dla wcześniaków powinny się znaleźć:

• oliwka
• żel lub płyn do kąpieli (płyn zawiera dodatkowe składniki nawilżające)
• krem ochronny do pielęgnacji pupy
• krem ochronny do twarzy (dobieramy w zależności od pogody) – latem krem z wysokim faktorem (np. Penaten SPF 50+), zimą krem chroniący przed mrozem i wiatrem, najlepiej bez dodatku wody (np. Krem na każdą pogodę NIVEA baby).

Dobrym sposobem, chroniącym skórę wcześniaka przed utratą wilgotności, jest stosowanie ciekłej parafiny. Uchroni ona naskórek przed nadmiernym łuszczeniem się i pozwoli na utrzymanie prawidłowego pH skóry. Ciekłą parafinę można kupić w każdej aptece, a jej koszt to ok. 3 zł za buteleczkę 150 ml.

Do pielęgnacji wcześniaków nie powinniśmy używać zwykłego mydła (nawet przeznaczonego dla niemowląt), ponieważ działa zbyt drażniąco.

Okazuje się, że najlepszym rozwiązaniem są płyny do kąpieli, w których zastosowano nową generację środków kosmetycznych, tzw. syndentów. Mają one idealne właściwości myjące, a przy tym nie uszkadzają bariery lipidowej naskórka.

Przeczytaj także: Jak zachęcić dziecko do kąpieli?

Kąpiel wcześniaka

Kąpiel należy do codziennego zabiegu pielęgnacyjnego i powinna być wykonywana zawsze o tej samej porze. Dzięki temu wdrożysz w życie maleństwa pewną rutynę i powtarzalność, której naprawdę bardzo potrzebuje. Kąpiąc noworodka urodzonego przedwcześnie, musisz przestrzegać kilku istotnych zasad:

1. Wcześniak może, a nawet powinien być kąpany codziennie – nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań.

2. Pomieszczenie, w którym ma odbywać się kąpiel (łazienka, pokój), musisz wcześniej nagrzać tak, by temperatura powietrza wynosiła 24-26 °C.

3. Przygotuj ubranka, w które chcesz ubrać dziecko, a także pieluszki, niezbędne akcesoria i kosmetyki. Wszystko powinno być przygotowane jeszcze przed rozebraniem malucha, dzięki czemu cały proces kąpieli, pielęgnacji i ubierania przebiegnie szybko i sprawnie.

4. Kąp malucha w przegotowanej wodzie, ale tylko przez pierwszy miesiąc od wyjścia ze szpitala. Do wody możesz dodać trochę płynu do kąpieli, który pozostawia na skórze dziecka warstwę chroniącą ją przed wysuszeniem.

5. Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 15 minut – organizm wcześniaka niezbyt dobrze radzi sobie z regulacją cieplną, więc bardzo szybko ulega wychłodzeniu. Temperatura wody powinna wynosić ok. 37°C.

6. Jeśli boisz się kapać maluszka w wanience, możesz to zrobić na przewijaku. Jak? Połóż go na wyłożonym pieluszką lub ręcznikiem przewijaku, następnie namydlaj go żelem do kąpieli i delikatnie obmywaj za pomocą miękkiej myjki i przegotowanej wody.

Pamiętaj, by robić to stopniowo (nawet jeśli w pomieszczeniu jest dostatecznie ciepło), tzn. najpierw umyj buzię i główkę dziecka, następnie tułów i rączki, a potem pupę i nóżki. Przykrywaj pieluszką lub ręcznikiem te części ciała, które w danej chwili nie są myte – zapobiegnie to wychładzaniu małego organizmu.

Zobacz: Jak często myć główkę dziecka?

7. Twarz dziecka myj wacikami i przegotowaną wodą – oczka przemywaj jednym ruchem od zewnętrznego kącika w kierunku noska. Ważne, abyś do przemywania każdego oczka użyła oddzielnego wacika! Osobnymi wacikami przemywasz także nosek dziecka, jego policzki, usta i szyję.

8. Okolice intymne myj zawsze od przodu ku tyłowi – rób to wyjątkowo delikatnie i staranie.

9. Kup wanienkę zaprojektowaną specjalnie dla wcześniaków – jest mniejsza, umożliwia głębsze zanurzenie i posiada specjalną rozkładaną siatkę, która służy do podtrzymywania maleństwa. Jest ukształtowana w taki sposób, by główka dziecka zawsze znajdowała się nad powierzchnią wody.

10. Po kąpieli dokładnie osusz skórę maleństwa – skóra wcześniaka jest wyjątkowo podatna na otarcia i podrażnienia, nie możesz więc pocierać jej ręcznikiem, tylko delikatnie dotykać np. pieluszkę flanelową lub miękkim ręcznikiem.

11. Nawilżaj skórę dziecka – po każdej kąpieli posmaruj całe ciało oliwką lub mleczkiem pielęgnacyjnym, które zabezpieczą ją przed wysuszeniem

12. Dbaj o czystość akcesoriów do kąpieli i pielęgnacji noworodka (wanienka, gąbka lub myjka, ręcznik itp). Pamiętaj o dokładnym umyciu wanienki przed każdą kąpielą (możesz w tym celu użyć środka odkażającego). Myjkę często pierz, a po każdym użyciu dokładnie wysusz.

Przewijanie wcześniaka

Przewijanie wcześniaka nie różni się praktycznie niczym od przewijania donoszonego noworodka. Jedyny problem, z którym możemy się spotkać, to znalezienie odpowiednio małych pieluszek. Wcześniaki są bardzo małe i zwykłe pieluszki dla noworodków mogą być dla nich za duże.

Musimy zdobyć pieluchy, które będą idealnie dopasowane do wagi dziecka. Na szczęście producenci wychodzą naprzeciw naszym wymaganiom. Na rynku dostępne są specjalne pieluszki dla wcześniaków i noworodków z niską wagą urodzeniową, np. WeePee, Happy.

Pupa wcześniaka – ze względu na niedojrzałość skóry i jej funkcji – wymaga szczególnej uwagi i pielęgnacji. Ma ona bezpośredni kontakt z moczem i kałem, przez co szybko może ulec podrażnieniu, a w konsekwencji odparzeniu.

Pieluszkę jednorazową należy zmieniać co 2-3 godziny, chyba że maluch zrobi kupkę – w takim przypadku należy przewinąć go natychmiast! Jeśli używamy pieluch tetrowych, zmieniamy je zaraz po tym, jak dziecko zrobi siusiu lub kupkę.

Przy każdej zmianie pieluszki pupę należy dokładnie umyć przegotowaną wodą lub przetrzeć chusteczkami nawilżającymi (najlepiej hipoalergicznymi i bezzapachowymi). Następnie należy ją delikatnie osuszyć i posmarować odpowiednim kremem ochronnym. W przypadku dziewczynek musimy pamiętać, aby krem nakładać tylko na skórę omijając błony śluzowe narządów rodnych.

---

Podobne artykuły:

• Ciemieniucha – jak sobie z nią radzić?
• Pieluszkowe zapalenie skóry – pielęgnacja i leczenie
• Karmienie wcześniaka – jak karmić i ile powinien jeść?

Osoby które odwiedziły tą stronę znalazły ją szukając:

• kosmetyki dla wcześniaków
• pielęgnacja wcześniaka
• pielęgnacja skóry wcześniaka
• pielęgnacja wcześniaka
• wcześniak
• kosmetyki dla wcześniaka