Gojenie krocza po porodzie – jak dbać o higienę i pielęgnować miejsce intymne w połogu?
W czasie połogu w ciele kobiety zachodzą dynamiczne zmiany. Jej organizm stopniowo wraca do stanu sprzed ciąży. Potrzebuje na to wszystko jednak trochę czasu, dlatego połóg trwa sześć tygodni. W tym okresie ciało kobiety wymaga szczególnej uwagi i pielęgnacji, a przede wszystkim – odpoczynku.
Powrót do stanu sprzed ciąży zwykle wiąże się z pewnym dyskomfortem. Wiele kobiet po porodzie zmaga się z obolałym kroczem, tym bardziej jeżeli doszło do jego pęknięcia czy nacięcia. Ból może być też odczuwalny dlatego, że w czasie porodu główka dziecka silnie napiera na mięśnie dna miednicy. W dodatku po porodzie macica oczyszcza się i pozbywa tzw. odchodów połogowych, a to wiąże się z intensywnym krwawieniem. To wszystko oznacza, że dla zdrowia mamy niezbędna jest staranna i prawidłowa higiena. Jak dbać o krocze po porodzie, by szybko się goiło?
Obolałe krocze daje się we znaki zwłaszcza podczas siedzenia. Aby zmniejszyć dolegliwości bólowe, zdecyduj się na zakup koła poporodowego bądź zwykłego dmuchanego koła do pływania. Jeśli nie posiadasz takiego koła ani poduszki, unikaj zbyt długiego siedzenia.
Odpowiednio częste podmywanie, umiejętne osuszanie i dbanie o przepływ powietrza: to trzy kluczowe elementy połogowej higieny intymnej.
Jeżeli stosowałaś masowanie krocza przed porodem, prawdopodobnie uniknęłaś pęknięcia i ekstremalnego rozciągnięcia okolic krocza i pochwy w trakcie porodu.
Zadbaj o odpoczynek i unikaj wzmożonej aktywności fizycznej
Ilość zmian, które zachodzą w organizmie kobiety po porodzie i które muszą się wówczas cofnąć, jest nieporównywalnie większa w okresie połogu aniżeli przez cały okres ciąży. Tym bardziej więc organizm wymaga wtedy szacunku, braku pośpiechu i odpoczynku. I choć kobiety są dziś często pod dużą presją szybkiego powrotu do formy po ciąży, lepiej podejść do tego z dystansem i zadbać o siebie.
W czasie połogu niewskazane jest bieganie po schodach, intensywne chodzenie i ćwiczenie oraz dźwiganie. To wszystko powoduje nacisk na tłocznię brzuszną, wstrząsanie macicy i utrudnia więzadłom powrót do stanu sprzed ciąży. W efekcie tego krwawienie może się wydłużać, przez co kobieta będzie się czuła bardziej zmęczona.
Zobacz: Jak wygląda pierwszy okres połogu po porodzie?
Cały proces może trwać sześć tygodni, jeżeli jednak damy swojemu organizmowi szansę na odpoczynek, nie będziemy się przemęczać, nosić ciężarów (np. fotelika samochodowego z dzieckiem, napełnionej wanienki, wózka, zakupów, starszego dziecka) i zwolnimy nieco tempo życia – krwawienie może zakończyć się wcześniej, nawet po ok. trzech tygodniach.
Higiena intymna krocza w połogu
W pierwszych dniach po porodzie świeżo upieczonej mamie na pewno przydadzą się zapasy podpasek, najlepiej o dość dużym rozmiarze (kobietom w połogu nie zaleca się stosowania tamponów).
Z myślą o młodych mamach powstały podkłady, o wiele bardziej chłonne (i większe) od podpasek. Zaleca się używanie takich, które pozbawione są ochronnej ceratki utrudniającej przepływ powietrza. Pamiętaj o częstej wymianie podkładów, gdyż nagromadzona krew jest doskonałą pożywką dla drobnoustrojów. Zawsze przed wymianą dokładnie umyj ręce. W żadnym wypadku nie używaj tamponów.
Lekkie i przewiewne podpaski w czasie połogu
Krwawienie jest wtedy bardzo intensywne i zwykłe podpaski mogą się okazać niewystarczające. Na początku krwawienie będzie miało intensywny kolor czerwony, później przejdzie w kolor coraz bardziej brunatny, brązowy, aż do delikatnie podbarwionych krwią upławów, tak jak w przypadku normalnej miesiączki.
Prawidłowa i staranna higiena intymna ułatwi szybkie zagojenie krocza. Jeśli pojawiają się jakiekolwiek niepokojące objawy, skonsultuj się z lekarzem. Dotyczy to m.in. bólu podbrzusza, gorączki, intensywnego, nieprzyjemnego zapachu odchodów połogowych czy nasilającego się bólu krocza.
W tym czasie bardzo ważna jest higiena intymna. W pierwszych tygodniach po porodzie dobrze jest podmywać się po każdym skorzystaniu z toalety. Warto pamiętać o tym, by podmywać się w kierunku od krocza ku odbytowi, co zapobiegnie przeniesieniu chorobotwórczych bakterii w stronę pochwy. Należy pamiętać też o częstym zmienianiu podpasek, co zapobiegnie namnażaniu się bakterii.
Krocze można podmywać samą wodą bądź z użyciem produktów specjalnie przeznaczonych dla mam. Ich skład i właściwości są najlepiej dostosowane do tej sytuacji. Standardowe płyny do higieny intymnej mogą podrażniać delikatne tkanki, a ich skład często pozostawia wiele do życzenia. Łagodząco na krocze działają różne preparaty ziołowe, np. z kory dębu, nagietka, lawendy, krwawnika pospolitego.
Podmywaj się zawsze w kierunku od krocza ku odbytowi. Podczas oddawania moczu możesz odczuwać lekkie pieczenie. Aby je zmniejszyć, polewaj okolice krocza ciepłą wodą (w trakcie lub tuż po opróżnieniu pęcherza). Dopóki krwawienie nie ustanie, zrezygnuj z kąpieli i nasiadówek.
Osuszanie i wietrzenie w czasie gojenia krocza
Równie ważne, jak częste dbanie o czystość, jest także dokładne osuszanie krocza. Bez tego łatwo można nabawić się infekcji i zakażenia połogowego. Najlepiej osuszać krocze papierem ręcznikowym lub chusteczkami higienicznymi. Korzystniej jest delikatnie przykładać papier do krocza zamiast je pocierać.
W połogu istotny jest także wybór bielizny. Na ten czas sprawdzą się np. majtki siateczkowe. Zapewnią one dopływ powietrza do okolic intymnych, dzięki czemu krocze łatwiej będzie się goić. Zwykła bielizna, utrudniająca dopływ tlenu, może powodować pocenie okolic intymnych i przyczynić się do spowolnienia procesu gojenia się rany oraz wystąpienia infekcji.
Raz na jakiś czas dobrze jest w ogóle nie zakładać bielizny, położyć się w łóżku (np. na podkładzie poporodowym, aby uniknąć zaplamienia pościeli) i lekko ugiąć nogi w kolanach. Takie„wietrzenie” przyspieszy gojenie się rany.
Po podmyciu krocza należy krocze dokładnie osuszyć. Dlaczego jest to takie ważne? Połogowe odchody i wilgoć to doskonałe warunki do namnażania się bakterii, a więc i do powstania infekcji. Do osuszania używaj jednorazowych ręczników papierowych bądź chusteczek higienicznych. Chusteczkę delikatnie przykładaj do krocza, nie uciskając na nie.
Kąpiel połogowa i gojenie krocza
Kobietom w połogu nie zaleca się kąpieli w wannie. Chwila relaksu w gorącej wodzie może przyczynić się do zwiększenia krwawienia lub do zakażenia dróg rodnych. Warto poczekać z kąpielą przynajmniej tydzień, a w przypadku połogu po cesarskim cięciu – ok. 3–4 tygodni ze względu na gojenie się rany.
Jeżeli podczas porodu doszło do nacięcia czy pęknięcia krocza, kąpiele nie będą dobrze wpływały na proces gojenia się rany. Gorąca kąpiel może ją rozmiękczyć, doprowadzić do silnego krwotoku i sprawić, że będziemy odczuwać większy ból.
Zdecydowanie do końca czasu połogu nie powinno się też pływać w basenie czy otwartych zbiornikach wodnych. Łatwo wtedy o infekcję.
A jak wygląda korzystanie z toalety?
W czasie połogu ważne jest także częste korzystanie z toalety. Wypełniony pęcherz i duża zawartość jelit utrudniają obkurczanie się macicy. Aby uniknąć zaparć, ważna jest prawidłowa dieta. Lekkostrawna, zdrowa i normalna dieta.
W przypadku, gdy tylko pojawią się niepokojące objawy (nasilający się ból krocza, nieprzyjemny zapach odchodów połogowych, bardzo intensywne krwawienie, gorączka) należy skontaktować się z lekarzem lub położną.
Aby uelastycznić rozciągnięte w czasie ciąży tkanki, warto też wykonywać po porodzie regularne ćwiczenia mięśni dna miednicy.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.