Gestoza EPH (rzucawka) – jakie są objawy zatrucia ciążowego? Przyczyny i leczenie
Gestoza (EPH-gestoza, zatrucie ciążowe) to występujący w drugiej połowie ciąży (po 20 tygodniu), głównie u pierwiastek, zespół objawów chorobowych wyrażający się nadciśnieniem tętniczym, białkomoczem i obrzękami. Gestoza EPH stanowi realne zagrożenie życia matki i dziecka. Przyczyny gestozy nie są do końca wyjaśnione.
Co to jest zatrucie ciążowe?
Około 24 tygodnia ciąży zaczęłam dziwnie puchnąć. Dziwnie tzn. raz wieczorem, ale tak “znienacka”, po kilku dniach z kolei budziłam się opuchnięta (głównie oczy). Na początku myślałam, ze to normalne – puchnąc w ciąży (zwłaszcza bliźniaczej). Potem poczułam “ból” żyły na ręce (tak jakby mi ja normalnie wypychało) – tu już wiedziałam, ze mam wyższe ciśnienie niż powinnam. Wiadomość, ze mam białko w moczu to był zbieg okoliczności, ze akurat robiłam badania. Tak, więc ja niestety miałam wszystkie trzy objawy. Wystąpiły niemal jednocześnie.
- obrzęki
- wysokie ciśnienie
- białkomocz
To chyba intuicja, ze zaczęłam czytać o zatruciu ciążowym. Od razu też zadzwoniłam do lekarza prowadzącego moją ciążę. Była polowa listopada. Trafiłam na oddział patologii ciąży. Z dnia na dzień rosło mi ciśnienie i stopniowo rosły obrzęki. Pewnego dnia obrzęki przybrały taki rozmiar, ze już było pewne, ze do rozwiązania ze szpitala nie wyjdę. Puchłam i puchłam. Moje ciało robiło się coraz cięższe i twardsze. W dwa dni potrafiłam przybrać 4 kg. Potem nie wchodziłam już na wagę. Coraz ciężej było mi się schylać, o kucnięciu nie było już mowy. Moje uda były trzy razy większe niż zwykle.
Nadawałam się tylko do tego, żeby leżeć z nogami do góry. Zamiast stóp miałam płetwy. Bałam się, że rozstępy będę miała nawet na łydkach. Swojego wyglądu wstydziłam się sama przed sobą, przed rodzina, znajomymi, nie mówiąc o badaniu ginekologicznym.
Białka mi nie mierzono. Kiedy jednak na wyraźna prośbę zrobiono mi “dobową zbiórkę moczu” z samego rana poinformowano mnie, że kierują mnie do Warszawy do Instytutu Matki i Dziecka (8 grudzień). Tam stwierdzono stan przedrzucawkowy i od razu trafiłam na stół. Zamiast 18 lutego urodziłam 9 grudnia. Dzieci (bliźniaki) ważyły 1110 i 910 gram.
Objawy zatrucia ciążowego
W przypadku kobiet w ciąży niebezpieczne jest ciśnienie od 140/90 mm Hg wzwyż. Powinno to być potwierdzone dwoma niezależnymi pomiarami w 6-godzinnym lub dłuższym odstępie. Ponadto o niebezpieczeństwie gestozy może świadczyć zwiększenie się ciśnienia względem dotychczasowej systematycznej obserwacji (niezbędnej u każdej ciężarnej) skurczowego o 30 mm Hg lub rozkurczowego o 15 mm Hg. O zagrożeniu dla dziecka i matki może świadczyć również szybkość narastania ciśnienia tętniczego.
Białkomocz (zbyt duża obecność białka w moczu) – pojawia się dość późno:
Niebezpieczny poziom to powyżej 0,5 g/l białka w moczu. Bardziej dokładną ocenę daje obliczenie ilości białka wydalonego z moczem, np. w ciągu doby. O gestozie może świadczyć ilość powyżej 0,3 g wydalonego białka w ciągu doby. Obrzęki – pojawiają się dość wcześnie.
U kobiet ciężarnych tzw. puchnięcie nóg nie jest patologią, jeśli ustępuje po nocnym wypoczynku. Niepokojące są obrzęki uogólnione, są obecne rano, po przespanej nocy i oprócz kończyn dolnych obejmują kończyny górne, twarz, brzuch. Istnieje duża zależność między przyrostem masy ciała i powstawaniem obrzęków. Dlatego ważne jest regularne śledzenie masy ciała w czasie ciąży. Generalnie przyrost masy ciała nie powinien przekraczać pół kilograma w ciągu tygodnia, a w ostatnich tygodniach ciąży masa ciała nie powinna się zwiększać.
Objawy świadczące o zbliżającej się rzucawce:
silne bóle głowy, zawroty głowy, ogólny niepokój, zaburzenia świadomości zaburzenia widzenia: mroczki przed oczyma, upośledzenie widzenia, widzenie za mgłą, podwójne widzenie objawy ze strony żołądka: nudności, bóle żołądka, wymioty
Zapobieganie zatruciu ciążowemu – jak to robić?
Systematyczne prowadzenie pomiarów ciśnienia tętniczego, masy ciała i okresowe badania moczu (u każdej kobiety w ciąży w ramach systematycznej opieki ciężarnych sprawowanej przez odpowiednio przygotowany personel służby zdrowia. Przestrzeganie zaleceń dotyczących właściwego odżywiania się w ciąży pod względem składu pożywienia i jego wartości energetycznej. Przestrzeganie zasad dotyczących warunków pracy zawodowej i domowej, właściwego trybu życia i koniecznego wypoczynku.
Zatrucie ciążowe – możliwe skutki
Po porodzie powiedziano mi, że mój stan jest krytyczny i nie mogą mi zbić ciśnienia, (normowało się ok. dwa-trzy tygodnie od prawidłowego porodu), obrzęki zeszły w połowie stycznia, białko tracę po dziś dzień, mimo, iż dzieci mają już rok.
A do około 25 tygodnia ciąży wszystko było ok. – ciśnienie w normie, zero białka w moczu, normalna figura ciężarnej. Ciśnienie w trakcie zatrucia średnio utrzymywało mi się 150/100 (po podwójnej już dawce dopegytu), białko zmierzono mi dopiero po porodzie i liczyło się je w kilku gramach (różnie po różnych antybiotykach.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.