Jakie formalności po urodzeniu dziecka ? – co trzeba zrobić po porodzie

Formalności po porodzie, które muszą być koniecznie załatwione to akt urodzenia dziecka i jego numer PESEL. Miło byłoby, gdyby to świeżo upieczony tata zajął się papierkową robotą, podczas gdy Ty mogłabyś się poświecić Waszemu maleństwu. Zobacz listę „Formalności po porodzie”. Sprawdź, co musisz zrobić po przyjściu dziecka na świat!

---

1. Formalności po porodzie: pierwsze tygodnie życia dziecka

Do najważniejszych formalności po porodzie należy załatwienie aktu urodzenia dziecka oraz nadaniu mu numeru PESEL. Mając te dokumenty można ubiegać się o becikowe i urlop macierzyński. Jeśli Twój partner chciałby wziąć urlop ojcowski, także powinien pomyśleć o tym w pierwszych tygodniach po porodzie.

Polecamy: Kiedy wrócić do pracy po porodzie dziecka?

Akt urodzenia noworodka

Akt urodzenia dziecka jest najważniejszym dokumentem. Bez niego nie załatwisz żadnych innych formalności po porodzie. Przyjście dziecka na świat powinnaś zgłosić w urzędzie stanu cywilnego. Sporządzanie aktu wiąże się z podaniem imion dziecka, dlatego dobrze by było, abyście odpowiednio wcześniej wybrali jakieś dla swojej pociechy.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Na załatwienie tej formalności po porodzie masz 14 dni.	Narodziny dziecka powinnaś zgłosić w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na jego miejsce urodzenia.

Tego potrzebujesz:

• Zaświadczenie ze szpitala o narodzinach dziecka
• Odpis aktu małżeństwa (przypadku, gdy jesteście małżeństwem)
• Skrócony odpis aktu urodzenia (jeśli matka jest panną)
• Dowód osobisty Twój i Twojego partnera
• W wypadku gdy matka dziecka jest wdową należy przedstawić skrócony odpis aktu zgonu męża.

Jeżeli akty stanu cywilnego wymienione powyżej zostały sporządzone w USC, w którym ma miejsce zgłoszenie urodzenia i załatwianie formalności po porodzie, nie ma potrzeby ich przedstawiania.

Po sporządzeniu aktu urodzenia, osoba rejestrująca otrzymuje 3 sztuki odpisów skróconych aktów urodzeń dziecka.

Zgłoszenie urodzenia dziecka dokonane we właściwym urzędzie stanu cywilnego zastępuje jego zameldowanie. Datą zameldowania dziecka jest wtedy data sporządzenia aktu urodzenia. Zameldowania dokonuje organ gminy właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego matki dziecka lub tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

Ważne jest również zgłoszenie do administracji spółdzielni faktu urodzenia dziecka, gdyż po zameldowaniu kolejnej osoby zmieniają się opłaty czynszowe.

---

Nadanie numeru PESEL dla dziecka

Kolejną formalnością jest przyznanie dziecku numeru PESEL. Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności jest numerem składającym się z 11 cyfr, który identyfikuje każdego obywatela Polski i jest niezbędny przy załatwianiu wielu formalności. Aby go uzyskać należy udać się do właściwego dla zameldowania matki dziecka urzędu miasta lub gminy i tam, w wydziale spraw obywatelskich, zgłosić się po numer. Do urzędu udajemy się z aktem urodzenia dziecka lub książeczką zdrowia dziecka oraz dowodem osobistym. Nie wymaga to składania odpowiednich wniosków oraz dokonywania opłat. Czas oczekiwania na numer PESEL to na ogół 30 dni od dnia zgłoszenia narodzin dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego (maksymalny czas oczekiwania to 3 miesiące). Jeżeli pojawia się sytuacja, w której powinniśmy podać PESEL dziecka, ale właśnie oczekujemy na jego przyznanie, podajemy PESEL matki dziecka.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Jak najszybciej po porodzie.	Urząd miasta lub gminy – wydział spraw obywatelskich lub ewidencji ludności – właściwy ze względu na miejsce zameldowania stałego matki.

Tego potrzebujesz:

• Akt urodzenia dziecka lub książeczka zdrowia dziecka

Numer PESEL nadawany jest z urzędu, nie wypełnia się zatem żadnego wniosku ani nie dokonuje żadnej opłaty skarbowej.

---

Uznanie ojcostwa

W przypadku jeżeli rodzice dziecka nie są małżeństwem, jeszcze w trakcie trwania ciąży mogą zadbać o dopełnienie formalności związanych z uznaniem ojcostwa. Dzięki temu, noworodek zostanie uznany za dziecko partnera, natomiast nazwisko mężczyzny zostanie wpisane w akcie urodzenia dziecka w miejsce ojca.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Możliwe przed porodem i po nim.	Uznanie dziecka może nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sadem opiekuńczym, a za granica przed polskim konsulem, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego rodzice są obywatelami polskimi.

Tego potrzebujesz:

• Zgoda matki
• Dowód osobisty i akt urodzenia matki i ojca
• Akt urodzenia dziecka

Uwaga: Uznanie dziecka nie może nastąpić po jego śmierci.

---

Urlop ojcowski

Ojciec dziecka ma także prawo do 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Do 7 dni od planowanego terminu przejścia na urlop.	U pracodawcy.

---

Urlop macierzyński

Urlop macierzyński rozpoczyna się automatycznie w dniu porodu i nie ma obowiązku składania specjalnego wniosku o jego przyznanie. Więcej o regulacjach związanych z urlopem macierzyńskim przeczytasz tutaj.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Jeśli będziesz chciała, aby urlop macierzyński rozpoczął się dwa tygodnie przed planowanym terminem porodu, potrzebny będzie ustny lub pisemny wniosek u pracodawcy wraz z dołączonym zaświadczeniem od Twojego ginekologa o przewidywanym terminie porodu. Inaczej Twój urlop macierzyński rozpocznie się automatycznie z dniem porodu.	U pracodawcy.

Tego potrzebujesz:

• Zaświadczenie ze szpitala o narodzinach dziecka
• Akt urodzenia dziecka
• Gdy chcesz wziąć urlop na dwa tygodnie przed terminem porodu lub w ogolę chcesz z niego zrezygnować potrzebny będzie pisemny wniosek. W pierwszym przypadku wymagane jest także zaświadczenie lekarza o przewidywanym terminie porodu.

---

Zgłoszenie narodzin dziecka do ZUS-u

Jedno z rodziców ma obowiązek złożyć oświadczenie woli o zgłoszeniu dziecka jako członka rodziny do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. To ustawowy obowiązek, w którym dziecko zgłasza do ubezpieczenia jeden z zatrudnionych rodziców. Osoby zatrudnione mają obowiązek poinformować swojego pracodawcę o zgłoszeniu dziecka jako członka rodziny do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego. Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą same powinny zgłosić swoje dziecko w ZUS-ie. Dziecko zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego ma prawo do świadczeń finansowanych przez NFZ.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Jak najszybciej po porodzie.	Formalności w ZUS dopełnia zakład pracy rodzica zgłaszającego dziecko do ubezpieczenia jako członka rodziny.

Tego potrzebujesz:

• Formularz ZUS ZCZA – zgłoszenie danych o członkach rodziny, których adres zamieszkania jest zgodny z adresem zamieszkania ubezpieczonego, dla celów ubezpieczenia zdrowotnego.

Formularze można pobrać w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS lub wydrukować z aktualnego programu „Płatnik”. Więcej informacji na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Wypełniony wniosek dajemy naszemu pracodawcy, aby ten następnie mógł przekazać go do ZUS-u.

Osoby bezrobotne, zarejestrowane w Urzędzie Pracy, są przez niego ubezpieczone co dotyczy również dziecka.

---

Zgłoszenie dziecka do przychodni po porodzie

Do formalności, które należy dopełnić po porodzie należy zgłoszenie dziecka do przychodni, gdzie będzie ono chodziło na szczepienia obowiązkowe, a także do pediatry w razie choroby.

Najlepiej jeszcze przed porodem wybierz lekarza rodzinnego lub pediatrę dla swojego dziecka. Wybór lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) to istotna decyzja, która będzie miała później wpływ na opiekę nad swoim maleństwem. Aby jej dokonać, zgłoś się do wybranej przez ciebie poradni i wypełnij odpowiedni formularz wyboru danej placówki służby zdrowia i lekarza POZ dla twojego dziecka.

Za tę formalność warto zabrać się dosyć szybko po narodzinach dziecka. Nie jest konieczny do tego numer PESEL dziecka, dostarczysz go wtedy, gdy zostanie on już nadany (należy to jednak zrobić do ukończenia przez dziecko 6. miesiąca życia).

Dodatkowo tuż po porodzie każdej kobiecie przysługuje wizyta położnej środowiskowej, która oceni stan zdrowa matki i dziecka oraz pomoże rozwiać wszelkie wątpliwości związane z macierzyństwem. O kontakt z położną warto zadbać jeszcze przed narodzinami dziecka.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Jak najszybciej po porodzie.	Rodzice zgłaszają dziecko w przychodni według swojego wyboru.

Tego potrzebujesz:

• Numer PESEL dziecka (można podać również później)
• Książeczka zdrowia otrzymana w szpitalu
• Zgłoszenie polega na wypełnieniu deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej w imieniu dziecka.

Po takim zgłoszeniu do noworodka na wizytę przychodzi położna środowiskowa.

---

Zasiłek macierzyński

Zasiłek macierzyński może otrzymać każda matka, która znajduje się na urlopie macierzyńskim. Musi być ona jednak ubezpieczona i opłacać składki.

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
O zasiłek macierzyński po porodzie można się ubiegać już w trakcie ciąży. Jeśli nie zrobiłaś tego wcześniej, warto pomyśleć o tym zaraz po porodzie.	U pracodawcy.

Tego potrzebujesz:

• Zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu lub skrócony odpis aktu urodzenia dziecka
• Informacja o tym, czy jest to Twoje pierwsze dziecko
• Jeśli zasiłek macierzyński będzie wypłacany przez ZUS, to konieczne będzie dodatkowo wypełnienie specjalnego formularza. Więcej informacji na ten temat znajdziesz na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

---

2. Formalności po porodzie: pierwsze miesiące

Kolejne formalności po porodzie to przede wszystkim ubezpieczenie zdrowotne oraz becikowe. Podpowiemy Ci gdzie i do kiedy musisz załatwić te formalności.

---

Becikowe

W tej chwili becikowe, czyli jednorazowe świadczenie finansowe w wysokości 1000 złotych z tytułu urodzenia dziecka przysługuje rodzicom i opiekunom narodzonego dziecka niezależnie od ich dochodów. (W przypadku ciąży bliźniaczej będzie to 2000 złotych, urodzenia trojaczków – 3000 złotych itd.)

Kiedy dokładnie?	Gdzie?
Prawo do becikowego ma rodzina bądź opiekun prawny lub faktyczny dziecka, który w terminie do 12 miesięcy od narodzin dziecka złożył wniosek o przyznanie zapomogi oraz wszystkie wymagane dokumenty.	Urząd Gminy bądź Ośrodek Pomocy Społecznej, czyli instytucje, w których wypłacane są świadczenia rodzinne. .

Tego potrzebujesz:

• Wniosek o ustalenie prawa do jednorazowej zapomogi
• Dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość osoby ubiegającej się o becikowe
• Skrócony odpis aktu urodzenia dziecka
• Zaświadczenie od lekarza lub położnej, z którego wynika, że matka pozostawała pod opieką medyczną przynajmniej od 10 tygodnia ciąży.

---

3. Formalności niezależne od wieku dziecka

Nie wszystko musi być załatwione od razu. Są sprawy, o które możesz zatroszczyć się niezależnie od tego, ile lat ma Twoje dziecko.

---

Paszport dziecka

Jeśli zamierzasz wybrać się ze swoim dzieckiem w podróż za granicę, musisz wyrobić mu tymczasowy paszport. Wpisanie dziecka do paszportu rodzica nie jest już możliwe.

Przed złożeniem wniosku o paszport powinnaś udać się z dzieckiem do fotografa i poprosić o wykonanie zdjęć paszportowych. Jeśli zdecydowałaś się na podróż z noworodkiem, dobrze by było, abyś poszła do zakładu fotograficznego, który ma już doświadczenie w wykonywaniu zdjęć tak małym dzieciom.

Przy składaniu wniosku w Urzędzie Paszportowym konieczna jest obecność obojga rodziców. W przypadku. Gdy wniosek składa jeden rodzic musi on posiadać wówczas zgodę drugiego na wydanie paszportu poświadczoną notarialnie).

Tego potrzebujesz:

• Dowody osobiste obojga rodziców
• Akt urodzenia dziecka z wpisanym numerem PESEL
• Zdjęcia dziecka

Samo wyrobienie paszportu nie trwa długo. Urząd ma 7 dni na wydanie dokumentu, który jest ważny przez 12 miesięcy.

---

Zasiłek rodzinny

Od 2012 zmienił się próg przyznawania zasiłków rodzinnych. Obecnie dochody w rodzinie, która może ubiegać o tę pomoc finansową nie mogą przekraczać kwoty 552,3 zł lub 638,9 zł (w przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego) netto na osobę.

O zasiłek można się ubiegać w przypadku, gdy dziecko nie ukończyło 18. roku życia lub nie zakończyło nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez nie 21. roku życia, albo do 24. roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zasiłek rodzinny na dziecko przysługuje osobie uczącej się w szkole lub szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia.

Więcej o zasiłku rodzinnym i innych świadczeniach, przeczytasz na stronie internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.