Co trzeba wiedzieć przed chrztem dziecka?

Kto może zostać ochrzczony, kiedy gdzie i przez kogo? Jakie obowiązki spoczywają na rodzicach jeszcze przed chrztem św.? Co z wyborem chrzestnych, którzy mają wspierać rodziców?

---

Przybliżenie obrzędów bezpośrednio związanych z chrztem świętym wymaga przedstawienia najważniejszych kwestii wprowadzających w temat chrztu dziecka.

Kto może być ochrzczony?

W świetle prawa Kościoła katolickiego chrzest święty może przyjąć każdy człowiek, który nie został jeszcze ochrzczony. Dzieci powinny być ochrzczone możliwie najszybciej, najlepiej w pierwszych miesiącach po urodzeniu. W przypadku, gdy dziecku zagraża niebezpieczeństwo śmierci, należy je ochrzcić niezwłocznie po urodzeniu.

Warunki przystąpienia do chrztu

Kościół stawia pewne warunki potrzebne do godnego udzielenia sakramentu chrztu. Po pierwsze, rodzice muszą zgodzić się na udzielenie chrztu św. W szczególnych przypadkach zgodę tę może wyrazić tylko jedno z rodziców lub zastępujący ich opiekunowie.

Musi też istnieć uzasadniona nadzieja, że ochrzczone dziecko będzie wychowywane po katolicku, w przeciwnym razie chrzciny należy odłożyć na później.

Kiedy, gdzie i przez kogo może być udzielony chrzest?

Chrzest może być udzielony w dowolnym dniu tygodnia, jednak zaleca się, aby chrzest był udzielany w niedzielę albo w Wigilię Paschalną.

Właściwym miejscem chrztu jest kościół lub kaplica. Z reguły dziecko powinno przyjąć chrzest w parafii swoich rodziców, jeśli jednak zajdzie poważna niedogodność, dziecko można ochrzcić w innym kościele lub odpowiednim do tego miejscu. W szczególnych przypadkach, np. zagrożenia śmiercią, chrztu można udzielać w szpitalu lub w domu prywatnym.

Chrztu św. udziela szafarz – jest to ktoś, kto zarządza powierzonymi mu dobrami i łaską pochodzącą od Boga. Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup, kapłan i diakon.

W nagłych wypadkach, np. zagrożenia śmiercią, chrztu św. może udzielić każdy człowiek mający właściwą intencję, który poleje głowę dziecka zwykłą wodą i wypowie słowa: „Imię dziecka, ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.”

Jakie są obowiązki rodziców?

Obok osoby celebransa, rodzice odgrywają najważniejszą rolę w obrzędach chrztu. Rodzice wybierają dziecku imię i chrzestnych, uzgadniają z proboszczem datę chrztu i sporządzają akt w kancelarii parafialnej.

Do rodziców należy zakup dużej świecy oraz białej szaty symbolizującej łaskę uświęcającą. To rodzice publicznie proszą o chrzest dziecka, bezpośrednio po celebransie kreślą znak krzyża na czole dziecka, wyrzekają się szatana, składają wyznanie wiary, niosą dziecko do chrzcielnicy, trzymają zapaloną świecę, a na końcu obrzędów otrzymują specjalne błogosławieństwo.

Przygotowanie rodziców do chrztu

W przygotowaniu rodziców do świadomego udziału w obrzędzie chrztu pomocne mogą okazać się spotkania dla rodziców organizowane w niektórych parafiach. Są one swego rodzaju katechezą ukierunkowaną na zaznajomienie się rodziców nie tylko z symboliką chrztu, ale też z obowiązkami spoczywającymi na rodzicach.

Przygotowaniu służy także lektura odpowiednich książek i katechizmów dla rodziny, jak np. „Rytuał rodzinny” bp. Józefa Wysockiego. Badania pokazują, że coraz więcej rodziców wykazuje poważne braki w zakresie nawet podstawowej wiedzy religijnej.

Podczas przygotowań do chrzcin dziecka rodzice nie mogą zapomnieć o pogłębieniu swojej świadomości religijnej i odnowie własnego życia duchowego. Należy zwrócić tutaj uwagę na dobrą spowiedź, której nie powinno się odkładać na ostatnią chwilę.

Pamiątkowe zdjęcia z chrzcin

Chrzciny to okazja, którą warto upamiętnić. Coraz częściej, młodzi rodzice decydują się na zatrudnienie fotografa na chrzciny. Pamiątki w postaci zdjęć można umieścić w albumie na zdjęcia, w ramce lub podarować zdjęcia z chrzcin w prezencie dziadkom. Fotograf wykonujący profesjonalne sesje zdjęciowe będzie w stanie uchwycić najpiękniejsze momenty i emocje towarzyszące wszystkim członkom rodziny. Zdjęcia na chrzciny są jedną z najpopularniejszych sesji okolicznościowych.

Jakich wybrać chrzestnych?

W świetle prawa Kościoła katolickiego może być tylko jeden chrzestny lub chrzestna, jednak zgodnie z naszą tradycją są zazwyczaj obydwoje rodzice chrzestni.

Wybór chrzestnych przysparza nieraz dużo problemów. Coraz częściej pierwszym kryterium staje się zamożność kandydata na chrzestnego. Nie jest ważne jaką prezentuje postawę moralną i religijną, nie bierze się pod uwagę jego uczciwości, pracowitości, pobożności, ale zasobność portfela.

Przy wyborze chrzestnych zapomina się bardzo żywe do niedawna przekonanie, że dziecko może wrodzić się w chrzestnych, czyli przejąć cechy ich charakteru i postawy życiowe. Nie chodzi tu o hołdowanie zabobonom, ale o zwrócenie uwagi na zmianę mentalności współczesnych rodziców, gdzie często bardziej liczy się pieniądz niż człowiek.

W przypadku chrzestnych chodzi o wybór ludzi, którzy najpierw z odpowiedzialnością powiedzą celebransowi podczas chrztu, że chcą wspierać rodziców w wychowaniu dziecka w wierze, później zaś, w miarę rozwoju dziecka, będą wprowadzać w czyn wypowiedziane uroczyście słowa. Dlatego też wybór chrzestnych musi być przemyślany i uwarunkowany dobrem duchowym i religijnym dziecka.

Zgodnie z kanonem 874 Kodeksu Prawa Kanonicznego, rodzicem chrzestnym może zostać ten, kto:

• został wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo przez tego, kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma, przez proboszcza lub szafarza chrztu;
• ukończył 16 lat, chyba, że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku;
• jest katolikiem, bierzmowanym i przyjął już sakrament Eucharystii oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma pełnić;
• jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej;
• nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.

Człowiek ochrzczony, ale należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek chrztu.

---

 /Magda Grodecka