Badania prenatalne w ciąży

Ciąża każdej kobiecie powinna kojarzy się z okresem pełnym radości i oczekiwania na przyjście na świat zdrowego dziecka. Niestety czasami bywa że jest też okresem niepokoju czy wręcz strachu. W dzisiejszych czasach kobiety oczekujące narodzin swoich dzieci mogą oczekiwać na poród bez obawy o życie swoje i dziecka oraz towarzyszących im lęków. Od wielu lat w Polsce realizowany jest program badań prenatalnych mający służyć wczesnemu wykrywaniu nieprawidłowości w rozwoju płodu. Poniżej wyjaśniamy na czym polegają badania prenatalne i dlaczego nie należy się ich bać.




W diagnostyce prenatalnej stosuje się nieinwazyjne metody obrazowania płodu tj. USG i ECHO, pośrednie skriningowe testy biochemiczne z krwi ciężarnej, badania inwazyjne przez nakłucie powłok brzusznych ciężarnej i pobranie do badań wód płodowych i/lub tkanki płodu np. amniopunkcję oraz tzw. kardiotokografię.

Co to są badania prenatalne

Badania prenatalne w okresie ciąży to zestaw procedur za pomocą których istnieje możliwość zdiagnozowania płodu podczas jego rozwoju wewnątrzmacicznego. Celem badań prenatalnych w ciąży jest jak najwcześniejsze wykluczenie wad rozwojowych płodu w jego początkowej fazie. Dzięki badaniom prenatalnym udaje się stwierdzić lub też wykluczyć występowanie wad rozwojowych płodu u prawie 90% badanych przypadków. Tak wysoki procent skuteczności badań prenatalnych i szybkie wykrycie wad rozwojowych płodu wykonane podczas badań prenatalnych pozwala lekarzowi prowadzącemu na wdrożenie odpowiedniego leczenia już na etapie ciąży co niewątpliwie przekłada się na lepsze wyniki lecznicze oraz zdrowie dziecka i mamy.

Po co wykonuje się badania prenatalne

Jak już wspomniano badania prenatalne wykonywane są, aby we wczesnym stadium rozwojowym płodu dziecka stwierdzić jego prawidłowy rozwój lub też wykryć nieprawidłowości w rozwoju płodu i wdrożyć jak najszybciej odpowiednie leczenie.

Każda przyszła mama chce mieć pewność że dziecko które nosi w swoim łonie rozwija się prawidłowo, dlatego też badania prenatalne które są wykonywane w profesjonalnych gabinetach ginekologicznych pozwalają na stwierdzenie czy z płodem dziecka jest wszystko w porządku i nie jest potrzebne leczenie.

Badania prenatalne pozwalają również osiągnąć komfort psychiczny mamie lub też przygotować się w przypadku wykrycia nieprawidłowości w rozwoju dziecka na proces leczenia dziecka w łonie matki lub też zaraz po urodzeniu.

Gdzie mogę wykonać badania prenatalne

Badania prenatalne można wykonać w wyspecjalizowanych gabinetach ginekologicznych wyposażonych w najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny USG 3D lub USG 4D. Zwykle w takich gabinetach można również wykonać inwazyjne badania prenatalne np. amniopunkcje.

W naszym serwisie prezentujemy i polecamy sprawdzone gabinety ginekologiczne i diagnostyczne, które wykonują badania prenatalne lub zlecają ich wykonanie kierując swoje pacjentki do odpowiednich placówek.

Kto powinien wykonać badania prenatalne

Badania prenatalne w Polsce wykonywane są w ramach profilaktyki zdrowotnej i są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) kobietom, które ukończyły 35 rok życia, oraz każdej kobiecie w ciąży na własne życzenie z pełną odpłatnością.
Wiele profesjonalnych gabinetów ginekologicznych w ramach prowadzenia ciąży wykonuje swoim pacjentkom badania prenatalne w promocyjnych cenach. Zapytaj swojego lekarza o możliwość wykonania badania prenatalnego.

Jak przebiega badanie prenatalne

Badanie prenatalne dzielimy na dwie grupy. Pierwsza grupa to nieinwazyjne badania prenatalne polegające na wykonaniu badania ultrasonografem (USG) najczęściej na sprzęcie wysokiej klasy w technologii 3D lub 4D oraz pobraniu krwi od matki do wykonania badania składu biochemicznego TEST PAPP-A. W trakcie ultrasonograficznego badania prenatalnego lekarz ocenia sprawdza i ocenia kilkanaście punktów rozwojowych płodu dziecka m. in. przepływ w przewodzie żylnym, przepływ przez zastawkę trójdzielną, rozmiar i rozwój poszczególnych organów organizmu.

Druga grupa badań prenatalnych to inwazyjne badania prenatalne i polega na pobraniu materiału w którym zawarte są komórki płodu najczęściej poprzez wykonanie amniopunkcji czyli zabiegu pobrania próbki wód płodowych poprzez nakłucie. Następnie pobrany materiał jest poddawany wnikliwych badaniom laboratoryjnym mającym ocenić możliwość występowania wad rozwojowych płodu.
Inwazyjne badania prenatalne są wykonywane zazwyczaj po wyczerpaniu metod nieinwazyjnych badań prenatalnych gdy zachodzi podejrzenie że mogą wystąpić problemy w rozwoju płodu oraz w innych szczególnych przypadkach.

Bezpieczeństwo badań prenatalnych

W zakresie nieinwazyjnych badań prenatalnych może mówić o 100% bezpieczeństwie dla zdrowia zarówno dziecka oraz przyszłej mamy. Badanie prenatalne nieinwazyjne w żaden sposób nie wpływa negatywnie na rozwój dziecka.
Znacznie bardziej ryzykownym badaniem prenatalnym jest inwazyjne badanie prenatalne, gdyż mamy tu element inwazyjności, który statystycznie u 0.5 – 1.0 % pacjentek powoduje poważne komplikacje w dalszym rozwoju ciąży włącznie z utratą ciąży.

Kiedy należy wykonać badania prenatalne

Badania prenatalne mają ustalony czas ich wykonywania z uwagi na stosowane metody diagnostyczne. Pierwszym badaniem prenatalnym jakie można wykonać już pod koniec pierwszego trymestru ciąży jest test PAPP-A, pozostałe badania nieinwazyjne jak i inwazyjne wykonuje się wg. ustalonego harmonogramu.

Większość wad wrodzonych można rozpoznać już w pierwszej połowie ciąży.

• Około 10-12 tygodnia ciąży można wykonać biopsję trofoblastu pod kontrolą USG. Badanie trwające zaledwie kilka minut polega na wykonaniu nakłucia igłą przez powłoki brzuszne ciężarnej w okolicę trofoblastu i pobraniu przez zassanie fragmentu jego tkanki. Uzyskany materiał biologiczny poddawany jest badaniom genetycznym. Biopsja trofoblastu niesie ze sobą większe ryzyko poronienia niż amniopunkcja (średnio 1 na 30 w porównaniu z 1 na 200). Wynik uzyskuje się już po kilku dniach. Badanie pozwala zdiagnozować np. dystrofię mięśniową Duchenne’a, czyli ciężką chorobę prowadzącą do zaniku mięśni.
• Poniżej 14. tygodnia ciąży lub między 16-18 tygodniem można wykonać amniopunkcję genetyczną. Badanie polega na pobraniu próbki płynu owodniowego otaczającego dziecko do analizy laboratoryjnej. Badanie zalecane szczególnie u kobiet z podwyższonym ryzykiem Zespołu Downa lub innych wad rozwojowych.
• Powyżej 24. tygodnia ciąży można wykonać amniopunkcję w konflikcie serologicznym.

Amniopunkcja polega na pobraniu płynu owodniowego w celu oceny jego gęstości optycznej, która zależy od zawartości pochodnych bilirubiny powstających w czasie hemolizy erytrocytów. Bardziej precyzyjna (niestety bardziej niebezpieczna) jest kordocenteza, czyli pobranie próbki krwi płodu z pępowiny. Badaniem tym możemy określić morfologię płodu, a więc ewentualny stopień anemii spowodowany konfliktem.

• W trzecim trymestrze wykonać można amniopunkcję w kierunku infekcji wewnątrzmacicznej lub amniopunkcję w kierunku dojrzałości płodu.
• Amniocenteza terapeutyczna polega z kolei na nakłuciu jamy owodni i odbarczeniu płynu owodniowego lub podaniu leków do jamy owodni.
• Do metod diagnostycznych należy także kardiotokografia służąca do monitorowania stanu płodu w zaawansowanej ciąży i w czasie porodu.