Antybiotyki podczas karmienia piersią – czy można je stosować?
Jedną z wiodących instytucji pod względem badań nad karmieniem piersią jest obecnie Amerykańska Akademia Pediatrii (American Academy of Pediatrics). Wiele prac naukowych tej instytucji zostało poświęconych również zależności między karmieniem piersią a jednoczesnym stosowaniem antybiotyków. Naukowcy dowiedli, że w bardzo niewielu przypadkach antybiotyki podczas karmienia piersią zagrażają dziecku. Niestety w Polsce, podobne badania są rzadkością, a dostęp do amerykańskich publikacji dla wielu mam jest praktycznie niemożliwy.
Wytyczne polskiego Ministerstwa Zdrowia w kwestii stosowania antybiotyków ograniczają się aktualnie do „Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków”, którego najważniejszym celem jest zwrócenie uwagi na „niewłaściwe stosowanie i nadużywanie preparatów przeciwbakteryjnych w różnych obszarach medycyny”. Kobiety, które chciałyby zasięgnąć rzetelnej informacji na temat wpływu antybiotyków na dziecko w czasie karmienia piersią, mają utrudnione zadanie.
I co z tym antybiotykiem?
W czasie laktacji najczęściej występującym schorzeniem, które wymaga leczenia antybiotykiem jest zapalenie pęcherza. Choroba ta rozwija się w tym czasie przede wszystkim dlatego, że ilość wytwarzanego estrogenu jest mniejsza, a błona śluzowa narządów płciowych cieńsza, przez co bakterie mają łatwiejszy dostęp do organizmu oraz lepsze warunki do rozmnażania się. Wiele kobiet, które w momencie laktacji zachoruje na zapalenie pęcherza, ma poważne obawy o to, czy antybiotyki nie zaszkodzą dziecku. Spokojnie, nic takiego się nie stanie, nawet jeśli leczenie infekcji będzie musiało potrwać przez dłuższy czas. W Polsce, do leczenia infekcji dróg moczowych używane są antybiotyki na bazie sulfonamidów (np. Amidoxal, Medroxin), które zakwalifikowane zostały jako bezpieczne w czasie karmienia piersią.
Celem każdego antybiotyku jest doprowadzenie do śmierci komórki bakteryjnej, która przyczyniła się do powstania danej infekcji. W zależności od choroby, stosowane są inne antybiotyki i większość z nich – pomimo tego, że przedostaje się do mleka matki – nie zagraża dziecku. Współcześnie do najczęściej przepisywanych przez lekarzy antybiotyków należą te na bazie penicyliny, cefalosporyny, makrolidów i aminoglikozydów, ponieważ wykazują one bardzo dużą skuteczność w walce z bakteriami chorobotwórczymi oraz są bezpieczne dla kobiet karmiących piersią.
Jak wynika z badań, te cztery grupy antybiotyków mogą w niewielki sposób wpłynąć na samopoczucie niemowlęcia. Nie są to jednak zmiany groźne dla dalszego zdrowia i życia dziecka. Efektem niepożądanym będzie między innymi wystąpienie biegunki u dziecka. Te dolegliwości są jednak przejściowe. Każda mama karmiąca swoje dziecko piersią powinna pamiętać, aby przed przepisaniem antybiotyku przez lekarza, poinformować go tym, że karmi piersią. Po tej informacji lek powinien zostać tak dobrany, aby nawet po przeniknięciu do mleka nie zagrażał życiu dziecka.
Wszystkie dostępne na rynku antybiotyki posiadają w zestawie ulotkę informacyjną, która powinna uwzględniać działania niepożądane dla kobiet karmiących piersią. Niestety bardzo często w tej części ulotki znajduje się informacja o tym, że lek przenika do mleka matki i należy stosować go ostrożnie, bo nie ustalono bezpieczeństwa stosowania danego preparatu w czasie karmienia. Z takiej informacji trudno jest wywnioskować, jakie mogą być rzeczywiste skutki zażywania antybiotyku. Dlatego bardzo ważne jest, aby przebieg kuracji antybiotykowej wnikliwie skonsultować z lekarzem oraz dodatkowo obserwować zachowanie organizmu dziecka.
Antybiotyki z grupy ryzyka
Wśród ogromnej liczby różnego typu antybiotyków istnieją również takie, których zażywanie jest surowo zabronione w czasie ciąży. Na lekarskich receptach pojawiają się one równie często, dlatego warto znać ich podstawowy skład. Antybiotykiem, który podany w mleku matki może wywołać „zespół szarego dziecka”, jest chloramfenikol. Dostanie się takiego antybiotyku do organizmu dziecka może doprowadzić nawet do śmierci z powodu niewydolności krążenie oraz uszkodzenia enzymów wątrobowych. Drugim, groźnym antybiotykiem, który może zostać podany dziecku wraz z mlekiem matki jest – tetracyklina. Wiele mam stosuje ten rodzaj leku na problemy skórne, które pojawiają się po przebytej ciąży.
Niestety ten rodzaj antybiotyku może poważnie zaszkodzić dziecku w momencie, kiedy pojawiają się u niego pierwsze ząbki i doprowadzić do ich uszkodzenia. W sprawie antybiotyku tetracyklinowego zdania lekarzy są bardzo podzielone, ponieważ część z nich uważa, że lek można stosować w czasie karmienia piersią nie dłużej niż dwa tygodnie, natomiast pozostała część jest zdania, że preparat nie powinien być w ogóle stosowany w czasie karmienia piersią. Na ulotkach dołączonych między innymi do maści zawierających tetracyklinę znajdziemy informację, że nie może ona być stosowana przez kobiety karmiące piersią.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.