Niedokrwistość, zwana także anemią, to niedobór czerwonych ciałek krwi (erytrocytów) oraz zawartej w nich hemoglobiny. Hemoglobina odgrywa bardzo ważną rolę w organizmie człowieka, ponieważ jest głównym nośnikiem tlenu. Niska hemoglobina u niemowlaka może wskazywać na anemię.
Jeśli w organizmie niemowlaka pojawi się niedobór erytrocytów lub są one zdeformowane, wówczas dostawa tlenu do aktywnych komórek organizmu zostaje ograniczona. Efektem są zaburzenia oddychania wewnątrzkomórkowego, prowadzące do powstawania niedokrwistości.
W artykule dowiesz się:
Objawy anemii u niemowlaka
- obniżona odporność – nawracające infekcje;
- osłabienie organizmu – maluch szybko się męczy, jest osowiały;
- senność, rozdrażnienie, mniejsza aktywność;
- zaburzenia przyrostu masy ciała – maluch mało przybiera na wadze;
- wolniejszy rozwój w porównaniu z rówieśnikami;
- brak apetytu – maluch jest szczupły, wątły;
- wzmożone pragnienie;
- suchość skóry – skóra jest szorstka w dotyku;
- zajady w kącikach ust;
- bladość skóry – może także wystąpić zażółcenie skóry – to późny objaw anemii;
- zmiany troficzne błon śluzowych (bladość spojówek i śluzówek), paznokci i włosów (łamliwość);
- wygładzenie brodawek języka;
- zaburzenia rytmu pracy serca (tachykardia) – czynnościowy szmer skurczowy nad koniuszkiem serca;
- powiększenie śledziony.
Czy karmienie piersią chroni przed anemią noworodka?
Anemia może wystąpić zarówno u dzieci karmionych piersią, jak i tych karmionych sztucznie. Kobiecy pokarm dostarcza co prawda wszystkie składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju, ale:
- tylko do 6. miesiąca życia dziecka – po tym okresie należy rozszerzać dietę o żelazo (mięso, żółtko jaj);
- tylko w sytuacji, gdy matka zdrowo się odżywia, tzn. dostarcza swojemu organizmowi wszystkie potrzebne składniki w odpowiednich ilościach.
Zawartość żelaza w kobiecym pokarmie jest znacznie niższa niż w mlekach modyfikowanych, ale za to żelazo w tej postaci jest dużo lepiej przyswajalne. Natomiast w mieszankach mlekozastępczych jest go więcej, jednak większość w ogóle się nie wchłania.
Zatem ani karmienie sztuczne, ani naturalne nie jest w stanie w 100% uchronić dziecka przed anemią, a tym bardziej uzupełnić powstałych już niedoborów. Braków tego pierwiastka nie uzupełni żadna mieszanka mlekozastępcza z powodu słabej przyswajalności ani żadne kobiece mleko z powodu znikomej zawartości żelaza.
Kiedy trzeba rozpocząć leczenie anemii u niemowlaka?
Leczenie należy rozpocząć, gdy hemoglobina u niemowlaka jest niska i wynosi:
- stężenie hemoglobiny u wcześniaków spada poniżej 8,0 g%;
- stężenie hemoglobiny u noworodków spada poniżej 15,0 g%;
- stężenie hemoglobiny u 2/3-miesięcznego niemowlęcia spada poniżej 9,0 – 9,5 g%;
- stężenie hemoglobiny w pozostałej grupie niemowląt spada poniżej 10,5-12,5 g%.
Diagnoza anemii u niemowlaka
U noworodków, u których podejrzewa się anemię, wykonuje się badania laboratoryjne – tzw. morfologię krwi. To jedyny sposób pozwalający na potwierdzenie lub wykluczenie tej choroby.
Badanie wykaże, jaki jest poziom hemoglobiny i erytrocytów we krwi dziecka oraz czy krwinki są prawidłowo zbudowane (czy mają prawidłową wielkość).
Niska hemoglobina u niemowlaka
Jeśli poziom hemoglobiny u niemowlaka będzie niższy niż 10,5g/dl, a liczba erytrocytów mniejsza niż 3,5 mln, wówczas mamy do czynienia z anemią. Pozostaje jeszcze zdiagnozować, z jakim jej rodzajem mamy do czynienia. W określeniu przyczyny anemii pomoże nam odpowiednia interpretacja tajemniczych skrótów.
Erytrocyty to krwinki, która powstają w szpiku kostnym i znajdują się we krwi – zawierają białko zwane hemoglobiną, które przenosi tlen z płuc do wszystkich części ciała. Sprawdzanie liczby erytrocytów we krwi jest zwykle częścią pełnego badania krwinek.
Jeśli przyczyną jest niedobór żelaza, to wskaźnik MCV będzie obniżony. Na jeszcze dokładniejszą diagnozę pozwala interpretacja wyników MCHC (średnie stężenie hemoglobiny w krwince) wraz z wynikiem MCV (średnia objętość czerwonej krwinki) i MCH (średnia masy hemoglobiny w krwince).
To właśnie one wskazują, czy niedokrwistość wynika z niedoboru żelaza, kwasu foliowego czy witaminy B12.
Jednak lepiej nie robić tego samemu, tylko powierzyć to zadanie lekarzowi. On najlepiej wie, jak odnaleźć się w tych wszystkich skrótach, normach i zależnościach między nimi. Diagnostyka u niemowląt wymaga bowiem znajomości patofizjologii hematopoezy w okresie płodowym, noworodkowym i niemowlęcym.
Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad. Pod lupę weźmie przebieg ciąży, porodu i okresu okołoporodowego, wagę urodzeniową dziecka, wiek metrykalny i postkoncepcyjny, a także sposób karmienia, uwarunkowania genetyczne i środowiskowe.
Stężenie hemoglobiny (Hb) u niemowląt we krwi:
- noworodek 13,7 – 20,0 g% (8,49 – 12,5 mmol/l)
- 3-miesięczne niemowlę 9,5 – 14,5 g% (5,89 – 8,99 mmol/l)
- 6-miesięczne niemowlę 10,5 – 14,0 g% (10,5 – 14,0 mmol/l)
Hematokryt u niemowląt – normy:
Badanie hematokrytu jest częścią pełnej morfologii krwi (CBC). Pomiar proporcji czerwonych krwinek we krwi może pomóc lekarzowi w postawieniu diagnozy lub monitorowaniu odpowiedzi na leczenie. Zbyt mała lub zbyt duża liczba czerwonych krwinek może być oznaką niektórych chorób.
- noworodek 45 – 65%
- 3-miesięczne niemowlę 31 – 41%
- 6-miesięczne niemowlę 33 – 42%
- średnie stężenie Hb w krwince czerwonej (MCHC) 33 – 36,5 g/dl
- średnia objętość krwinki czerwonej (MCV) 80 – 94 femtolitrów (fl)
- średnia masa Hb w krwince czerwonej (MCH) 23 – 345 pg
- rozpiętość rozkładu objętości erytrocytów (RDW) 11,5 – 14,5%
Niższy niż normalny wynik hematokryt może wskazywać:
- Niedostateczna podaż zdrowych czerwonych krwinek (niedokrwistość)
- Duża liczba białych krwinek z powodu długotrwałej choroby, infekcji lub zaburzenia białych krwinek, takiego jak białaczka lub chłoniak
- Niedobory witamin lub minerałów
- Niedawna lub długotrwała utrata krwi
Wyższy wynik niż normalny hematokryt może wskazywać:
- Odwodnienie
- Zaburzenie, takie jak czerwienica prawdziwa, które powoduje, że organizm wytwarza zbyt wiele czerwonych krwinek
- Choroba płuc lub serca
Leczenie anemii u niemowlaka
Leczenie należy rozpocząć jak najszybciej. Nie ma co zwlekać, ponieważ każdy dzień zwłoki przedłuża stan niedotlenienia komórek w organizmie dziecka, a tym samym może prowadzić do spowolnienia jego rozwoju. Zlekceważenie objawów tylko pogłębia problem. Dziecko będzie coraz bardziej apatyczne, senne, zmęczone i częściej będzie łapać infekcje.
Leczenie anemii u niemowlaka uzależnione jest od przyczyny choroby.
1. W niedokrwistości z powodu niedoboru żelaza prowadzi się leczenie przyczynowe. Maluchowi podaje się doustne preparaty żelaza dwuwartościowego (w kroplach – Hemofer lup syropie – Ferrum lek). Preparat Ferrum, w którym żelazo jest w postaci niezjonizowanej i nie tworzy nierozpuszczalnych chelatów ze składnikami pokarmu, może być podawany wraz z posiłkiem – w przeciwieństwie do Hemoferu.
Hemofer należy podawać dziecku na czczo. Leczenie trwa ok. 2-3 miesięcy tak, aby organizm mógł uzupełnić wszystkie niedobory w magazynach tkankowych. Należy pamiętać o podawaniu dużych ilości witaminy C podczas kuracji. Jest ona niezbędna do prawidłowego procesu wchłaniania. Najlepiej, by maluch popijał preparat żelaza np. sokiem z pomarańczy, a jeśli jest to niemożliwe (np. ze względu na jego wiek), należy łączyć podawanie preparatu żelaza z gotowymi preparatami witaminowymi (np. Cebion).
Jeśli dziecko źle toleruje doustną suplementację żelazem, lekarz może zlecić podawanie tego pierwiastka domięśniowo. W przypadku dużego niedoboru żelaza z upośledzonym wchłanianiem w wywiadzie lekarz może zlecić podawanie pierwszych dawek leku domięśniowo, a po pewnym czasie kontynuację terapią doustną.
WAŻNE:
Nie należy podawać dziecku żelaza w trakcie posiłku (dot. leku Hemofer) ani mleka do popicia, ponieważ kuracja jest wtedy mniej skuteczna.
2. W niedokrwistości z powodu błędów żywieniowych należy dokonać zmian w diecie niemowlaka. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule Anemia a dieta.
3. W niedokrwistości z powodu choroby infekcyjnej prowadzi się leczenie danego zapalenia. Anemia ustępuje wraz z powrotem malca do zdrowia.
4. W niedokrwistości spowodowanej nagłą utratą krwi (np. w wyniku krwotoku) przeprowadza się przetoczenie krwi tej samej grupy.
5. W niedokrwistości spowodowanej chorobami nowotworowymi prowadzi się leczenie onkologiczne i okresowe przetoczenia krwi.
W leczeniu anemii dziecka najważniejsza jest systematyczność, przestrzeganie dawki żelaza i czasu jego podawania. Nie należy zwiększać dawki żelaza, gdyż może to bardziej zaszkodzić niż pomóc. Organizm ma ograniczoną zdolność wchłaniania tego pierwiastka (zwykle wynosi ona ok. 10%), więc zwiększenie dawki nic nie da. Pozostała część zostanie wydalona przez układ pokarmowy.
Jeżeli podawanie żelaza nie przynosi spodziewanych efektów, konieczna jest wizyta u hematologa.
Skutki uboczne przyjmowania żelaza podczas leczenie
Podczas leczenia preparatami żelaza mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak:
- nudności;
- wymioty;
- biegunki;
- zaparcia;
- nasilenie kolki niemowlęcej – spowodowane ignorowaniem zalecanych przez lekarza dawek lub zaprzestaniem podawania leku. Zaleca się stosowanie preparatów przeciwkolkowych (Simeticon, Infakol, koper włoski);
- ciemne, zbite stolce – kolor kupki niemowlaka staje się czarna na skutek obecności siarczków żelaza. Jest to objaw regularnego przyjmowania żelaza;
- przebarwienia na zębach – żelazo może niekorzystnie wpływać na mleczaki (może zabarwić je na czarno). Po podaniu żelaza powinno się podać maluchowi wodę do popicia.
Osoby które odwiedziły tą stronę znalazły ją szukając:
- anemia dziecka objawy
- skutki uboczne przyjmowania żelaza
- leczenie anemii u niemowlaka
- anemia u niemowlaka wyniki
- niska hemoglobina u niemowlaka