Anemia (niedokrwistość) w ciąży – przyczyny niedoboru żelaza
Żelazo stanowi w organizmie człowieka bardzo ważny mikroelement, który jest dostarczany z pokarmem. Uczestniczy w wielu procesach, m.in. w transporcie tlenu do komórek, ponieważ wchodzi w skład mioglobiny i hemoglobiny. Podczas trwania ciąży, organizm kobiety domaga się zwiększonej ilości składników odżywczych, a zapotrzebowanie na żelazo wzrasta nawet dwukrotnie.
Dlatego bardzo ważna jest codzienna, prawidłowo zbilansowana dieta oraz kontrola stanu organizmu za pomocą badań, m.in. morfologii krwi. Dzięki niej można szybko wychwycić często występującą w ciąży anemię, czyli niedokrwistość. Z wynikami badań należy zgłosić się do lekarza w celu ich interpretacji oraz uzyskania ewentualnych zaleceń do stosowania odpowiednich preparatów. Samodzielna ocena wyników jest niewskazana ze względu na zmianę obrazu krwi w organizmie w czasie ciąży.
Niedobór żelaza w ciąży – objawy anamii
Niedobory żelaza mogą występować głównie w wyniku niedostatecznej ilości tego pierwiastka w diecie lub nieprawidłowego wchłaniania.
Na wystąpienie niedokrwistości u kobiet w ciąży mogą mieć wpływ różne czynniki, np.: niedobór żelaza występujący już przed zajściem w ciążę, niedobór witaminy B12 i kwasu foliowego, częste wymioty w pierwszym trymestrze, długotrwałe krwawienia, zapalenia i zakażenia w organizmie, a także niewłaściwa dieta. Najczęstsze objawy, które mogą sugerować anemię i których nie można lekceważyć, to: blada i sucha skóra, zawroty głowy, ogólny brak energii, trudności z koncentracją, duszności, łamliwe włosy oraz kołatanie serca.
Niedobory żelaza mogą być też przyczyną obniżenia odporności, występowania zwiększonej podatności na zakażenia u matki, niewydolności krążenia, pojawienie się nadciśnienia tętniczego oraz zaburzenia w rozwoju układu immunologicznego płodu. Anemia zwiększa ryzyko wystąpienia przedwczesnego porodu.
Zapotrzebowanie na żelazo u kobiety w ciąży
Dzienne zapotrzebowanie na żelazo u zdrowej kobiety ciężarnej wynosi około 30 mg na dobę, a przy niedoborach nawet 120 mg. Lekarz prowadzący powinien dobrać odpowiedni preparat żelaza na podstawie wyników badań krwi. Ważne jest regularne stosowanie niskich dawek. Niezalecane są preparaty multiwitaminowe z minerałami, ponieważ mogą spowalniać wchłanianie żelaza. Podczas przyjmowania żelaza mogą pojawiać się zaparcia, nudności, ciemne zabarwienie stolca oraz nasilenie choroby wrzodowej. Zbyt duża ilość może spowodować uszkodzenie tkanek, dlatego należy regularnie wykonywać badania i stosować się do zaleceń lekarza.
Żelazo w pokarmach występuje w dwóch postaciach: niehemowe, którego przyswajalność wynosi kilka procent i hemowe z 20-30-proc. przyswajalnością. Źródłem żelaza niehemowego w diecie są głównie rośliny: zielone warzywa (brokuły, szpinak, zielona pietruszka), pomidor i rośliny strączkowe (fasola, soczewica, groszek), owoce (suszone morele, rodzynki, maliny i truskawki), produkty z pełnego ziarna oraz przetwory kakao, natomiast hemowego: mięso czerwone, drobiowe, wątroba, ryby oraz żółtko jaj.
W organizmie żelazo magazynowane jest w szpiku kostnym, wątrobie i śledzionie. Bardzo ważne jest to, że jego przyswajalność wzrasta przy odpowiedniej podaży witaminy C. Natomiast przy spożywaniu dużych ilości kawy, herbaty i czerwonego wina przyswajalność się obniża.
Zuzanna Nowakowska to ceniona autorka w dziedzinie ciąży i parentingu, oferująca przyszłym rodzicom rzetelne porady i wsparcie w jednym z czołowych serwisów o parentingu. Jej zaangażowanie w promowanie świadomego rodzicielstwa przyniosło jej szerokie uznanie oraz lojalne grono czytelników.